De eeuwigheid van de jeugd
Sluis Oudkarspel
Als jochies kwamen ze vaak naar het vee kijken bij de
boeren die er toen nog waren in het dorp. Sommige
boeren vonden dat gezellig en dan kletste je maar wat.
Anderen gunden zich geen tijd en waren druk aan het
werk. Vooral als het hooitijd was dan was er extra bedrij
vigheid en mocht je zogenaamd meehelpen: het paard
mennen of de leidsels vasthouden bij het opjagen van het
hooi.
Achter de veestallen op het land van de Boer hadden ze
op het weiland in de Koog nog met z'n allen om een grote
diepe kuil gestaan, die afgezet was met prikkeldraad. Dat
was een oude bomkrater geweest en weer begroeid met
gras. Grote verhalen werden er toen verteld over de oor
log. Hij was nog onwetend en had er toen niets van be
grepen. Wat betekende nou oorlog voor je op die leeftijd?
Later had hij er veel over gelezen. Over die oorlog, de
Tweede Wereldoorlog, en het wel begrepen. Nu hij daar
aan terugdenkt, ziet hij voor zich hoe dat toen geweest
moest zijn in december 1943. Zo'n 5 a 10 jonge knullen
van omstreeks 20 jaar als bemanning in een bommen
werper. Ze waren afkomstig uit de verste uithoeken van
de wereld en waagden hun leven voor een gevaarlijk
avontuur. In een zwerm vliegtuigen waren ze op pad ge
stuurd voor een bombardement in Duitsland. Ze werden
er zo vaak op uitgestuurd, dat de meesten uiteindelijk
niet meer terug zijn gekomen. Om zo diep mogelijk in
Duitsland te komen, hadden ze net genoeg brandstof om
weer veilig terug te kunnen keren.
Nu zaten ze op de terugweg in een ha
perende bommenwerper: aangeschoten
of pech? De Noordzee kwam in zicht
en lonkte. Als ze die over waren zouden
ze weer veilig thuis zijn. Om voldoen
de hoogte te houden, hebben ze toen de
laatste lading nog snel over boord ge
gooid! Onbekend is of ze nog veilig thuis
zijn gekomen.
Toen hij nog eens goed keek zag hij dat er
geen sappige weilanden en geen grazend
vee meer te ontdekken was. De weilan
den waren veranderd in zwarte grond.
De bomkrater zal dan ook wel omge
ploegd en verdwenen zijn.
Hij passeerde nu het huis waar de hulp
van de dokter was opgegroeid. Een jonge
vrouw naderde, die hem bij het passeren
vriendelijk toeknikte, als een bekende,
die toch onbekend was. Hij herkende
haar meteen. Het was de hulp van de dokter. Alleen
droeg ze langer haar, een strakke spijkerbroek en een wit
truitje, dat de vormen van vroeger nu wel liet zien.
Verbaasd draaide de man zich om, omdat hij zojuist de
eeuwigheid van de jeugd had ontmoet. Zij keek ook naar
hem, terwijl ze als in een wolk verdween in het huis van
de hulp en uit zijn herinnering.
Son, 15 juli 2014.
Opmerkingen.
Foto's: Behalve de eerste foto zijn de overige foto's uit
het archief van het "Langedijker Verleden".
Over de maatschappelijke veranderingen op het platteland in
de 2e helft van de vorige eeuw heeft Geert Mak een boeiend
boek geschreven: "Hoe God verdween uit Jorwerd".
Over 'Neergestorte geallieerde vliegtuigen en piloten-
hulp' verwijs ik naar het boek: 'Verzet in West-Friesland'
(1990 bij uitgeverij Pirola Schoorl).
18
Oktober 2014
