L
luk
ranged
tragi
ker piloot omgekomen bij
isen Tiiegonge
Piet van Kleef
Het speelde al een tijd door mijn hoofd: het verhaal
van mijn ome Jaap. Hij was vliegenier bij de Marine
Luchtvaart Dienst en tijdens een oefening verongelukt.
In mijn jonge jaren wilde ik ook piloot worden. Ik had
in mijn laatste jaar op de middelbare school gereageerd
op een advertentie van de Luchtmacht. Een kolonel van
de Luchtmacht had een afspraak gemaakt voor een ken
nismakingsgesprek bij ons thuis. Hij was al aangeko
men toen ik nog onderweg was op de fiets uit Alkmaar.
Mijn vader had hem opgevangen en was met hem in
gesprek geraakt. Toen ik thuis aankwam, beende er een
rood aangelopen kolonel met woeste stappen ons huis
uit. Het gesprek met mijn vader was bij hem niet goed
gevallen. Mijn va
der heeft het me
niet willen uitleggen,
volgens mijn moeder
had het iets met ome
Jaap te maken. Ik
heb er niet verder
naar geïnformeerd,
maar een carrière
als piloot is het voor
mij niet geworden.
Het verhaal van
ome Jaap, de vliege
nier, kwam wel met
enige regelmaat te
rug tijdens familie-
Jaap van Kleef bijeenkomsten. Van
zijn begrafenis was
een fotoreportage
gemaakt en tante Trien had het fotoboekje bij de verde
ling van de erfenis van mijn oma gekregen. Ik had haar
wel eens gevraagd of ze het nog had en of ik het mocht
inzien. Er ging enige tijd overheen en tot mijn verrassing
had ze het fotoboekje meegenomen op de begrafenis van
mijn moeder. Ze gaf het me bij de koffietafel na afloop van
de begrafenis. Ik was niet de enige die verrast was. Alle
aanwezige ooms en tantes hadden grote belangstelling
voor de foto's. Het ging van hand tot hand en vooral mijn
tante Riet wilde het dolgraag inzien. Ze had er eerder al
eens om gevraagd. Het kostte me moeite om het nog mee
te krijgen. Niet veel later trof ik in het kistje, waar mijn
moeder al haar foto's in bewaarde, een mapje aan met wat
krantenknipsels. Het waren de artikelen van het vliegon
geluk, dat destijds in alle kranten had gestaan. Tezamen
met de foto's had ik nu zoveel materiaal dat het verhaal
zich vanzelf liet schrijven. Het verhaal van mijn veronge
lukte ome Jaap van Kleef.
Op 1 juni 1950 bereikte de familie van Kleef van de Waard-
dijk in Zuid-Scharwoude het vreselijke bericht dat hun zoon
en broer Jaap was omgekomen bij een vliegongeluk. Wie was
Jaap van Kleef, hoe heeft het kunnen gebeuren en wat waren
de omstandigheden? Dit artikel geeft een terugblik op een ge
beurtenis, die destijds binnen de Langedijker gemeenschap veel
indruk heeft gemaakt.
Familie van Kleef
Jacobus van Kleef, Jaap, werd als 9e kind en 5e zoon ge
boren op 17 januari 1928. De familie van Kleef woonde
aan de Waarddijk, kavel C14. Moeder Marie was een
dochter van bakker Beemsterboer uit Zijdewind. Jaaps
vader was Jan van Kleef, die evenals zijn broers Andries
en Dirk een tuindersbedrijf had met land aan de Waard-
dijk. Zijn akkers lagen deels in de Noord- en Zuidschar-
wouder polder en deels in de Waarder polder. In de 19e
eeuw was opa Teunis van Kleef uit Oosterblokker naar
hier gekomen voor zijn huwelijk met Cornelia Kos en om
er een tuindersbedrijf te beginnen.
Woonhuis en bedrijf aan de Waarddijk, kavel C14, voor
de verkaveling van de Pannekeetpolder en voor de aanleg
van de Westerweg, met v.l.n.r. Fred, Jaap en Niek
Jaap had een goed verstand en hij kreeg daarom na de lage
re school de gelegenheid om de Mulo en daarna in Alkmaar
de HBS te volgen. Dagelijks ging hij eerst lopend naar het
station bij de Laanderweg, toen nog in Noord-Scharwoude,
om daarna met de trein naar Alkmaar te gaan. Volgens broer
Fred ging hij altijd hardlopend heen. Het was oorlogstijd,
fietsen waren schaars. Bovendien was de Wester-
weg nog in aanleg en de Waarddijk een boven-
dijk, geschikt voor paard en wagen, bussen reden er
niet. Na de HBS was Jaap een jaar of 18 en de oorlog
afgelopen.
40
Oktober 2013
O O