Beurtschipper Hendrik Oud
Moeilijke periode
Toen kwam de ellende. Vader werd opgeroepen voor de
mobilisatie in 1914-1918, moeder moest zich maar zien te
redden. Moeder ging langs het kanaal mee als er gevaren
moest worden, in weer en wind en in verwachting van
Jan.'s Morgens moest ze soms de knecht nog wekken en
het paard optuigen. Het was erg zwaar. In zijn diensttijd
verkocht vader Kwatta-repen onder zijn kornuiten als
bijverdienste.
Aan deze ellende kwam ook weer een einde. Vader
kwam ongeschonden uit dienst. Begin augustus 1918
was er echter een familiedrama geweest in het gezin van
zijn negen jaar oudere broer Klaas Oud Gzn in Oudkar
spel. Klaas onderhield een beurtdienst op Zaanstreek en
Amsterdam met het motorschip 'Het Vertrouwen',
21 ton. In de mobilisatietijd 1914-1918 werd vanwege de
olieschaarste gebruik gemaakt van een stoomsleepboot.
Ook mijn oom Klaas Oud maakte daar gebruik van.
Bij 't Schouw in Akersloot is zijn zoon Jaap overboord ge
vallen. Oom Klaas, die goed kon zwemmen, heeft hem
gered, maar is zelf verdronken.
Verdronken hij de redding T«n een kind.
ALKMAAR, 6 Aug. Gistermiddag 5 uur viel
het kind van den schipper Oud. van Oud-Karr
spel, nabij de Alkmaardermeer in het Jï.-Hj
Kanaal. De schipper, die te water sprong, wi?t
het kind te bereiken, waardoor het nog gered
kon worden. Zelf miste hij de kracht om ee®
toegestoken vaarboom te grijpen en hij zonï
in de diepte. Hij werd met de dreg opgehaald
doch het gelukte den dokter niet om de levens
geesten op te wekken.
Bericht in de Telegraaf van 7 augustus 1918
Tante Marie Oud-Metselaar bleef achter met 3 jonge
kinderen, Gerrit, Jaap en Piet, en een
beurtdienst.
Vader ging een zakelijke overeen
komst aan met zijn schoonzuster,
onder de naam Fa. K. Oud. Om deze
overeenkomst sluitend te maken
moest nog wel het één en ander ge
regeld worden, want vader Hendrik
moest rekening houden met zijn
eigen gezin met 2 kleine kinderen
en de weduwe K. Oud met 3 jonge
kinderen.
De dienst te Koedijk werd overge
nomen door de Gebr. Lugtigheid, de
brandstoffenhandel. De dienst 'Het
Vertrouwen' was in het verleden op
gezet door Gam Rus met een zeiltjalkje, Gam Rus
deze is later met een motor uitgerust.
De opvolger was G. Kooij uit Noord-Scharwoude.
G. Kooij heeft 2 motorschuiten laten bouwen. In 1908 m/s
'Het Vertrouwen' bij scheepswerf P. de Wit te Broek op
Langendijk, groot 21 ton met 14 PK Heesen petroleum-
motor. In 1912 nog m/s 'Het Vertrouwen II' bij scheeps
werf Bakker Kuiper te Schoorldam, groot 22 ton, ook
met een 14 PK Heesen petroleum motor. Het eerste werd
gebruikt door ome Klaas, de dienst werd daarmee uitge
voerd. Er was nog wat af te betalen aan G. Kooij, zodat
vader weer met schuld begon.
Vader zelfstandig verder
Vader begon dus met een schuldenlast in de Fa. K. Oud.
Dit is allemaal opgelost. Er was veel werk voorhanden
zodat hij een groter vrachtschip wilde, een 40-tonner met
hijstuig. De Zeswielensluis was verlengd dus was er de
mogelijkheid om met een schip van 22 a 23 meter lang
in Langedijk te komen. Er was nog iets af te rekenen met
de machinefabrikant Heesen in Amsterdam. Deze fabri
kant wilde een nieuw soort motor aan de man brengen,
zo gebeurde het dat BA. Heesen een aanbod deed om
zo'n nieuw schip te laten bouwen. Uiteraard met zijn
22 P.K. middeldruk, 4 tact, gasoliemotor uitgerust, deze
in huurkoop over te doen aan Hendrik Oud. Dit was
weer een hele opgaaf. Moeder Aaltje was niet erg enthou
siast, ze vroeg zich af hoe moet je dit allemaal betalen.
De oude schuld was nog niet eens afbetaald en dan komt
dit er weer bij. Ze zei dan ook: Denk maar niet dat je met
mosselenschelpen kan betalen". Vader zei toen: "Ik heb heel
veel werk, het komt wel in orde". In de herfst van 1924 is de
'Vertrouwen II' te water gelaten, hij kwam in de vaart op
de dienst naar Amsterdam.
Bij de bouw van dit schip werd waargenomen dat het
vlak wat zwaarder moest zijn, geen 3 mm. maar eigenlijk
4 of 5 mm. Het werd uiteindelijk 4 mm. De luikenkap was
ook niet geschikt voor het zware vervoer, die is veel later
door zwaardere vervangen.
Willem Bos, de dorpssmid uit Noord-Scharwoude, een
maakt een proefvaart met zijn tjalkje met nieuwe motor.
Hij begon met dit tjalkje de beurtdienst.
18
Oktober 2013
