Een ijssie halen bij Boots
'Coöperatie Nieuw Leven', daar bakten in het laatste oorlogsjaar alle
bakkers uit Zuid-Scharwoude en Broek op Langedijk
als ze naar school gaan eerst naar de bakker en halen
het uit school om 12.00 uur weer op. Dat zijn soms wel
meer dan 50 vormen op een dag. Het is dan de kunst de
vormen van verschillende grootte uit elkaar te houden!
Terugkijkend op deze oorlogsjaren vindt Boots dat hij,
ondanks de beperkingen van steeds meer grondstoffen,
nog best goed heeft geboerd.
De Hongerwinter van 1944-1945
Dat is de moeilijkste tijd geweest voor de bakkers in
Langedijk. De winter is streng en voedsel via de bonnen
is er bijna niet meer. Ze krijgen geen toewijzing meer
voor kolen voor de ovens en moeten gedwongen samen
werken. De bakkers uit Zuid-Scharwoude en Broek op
Langedijk moeten bij de 'Coöperatie Nieuw Leven' in
Zuid-Scharwoude bakken. De bakkerij van Bouwens in
Noord-Scharwoude wordt aangewezen voor de bakkers
uit Noord-Scharwoude en Oudkarspel.
Dat is aanvankelijk erg wennen, want behalve collega's
zijn ze natuurlijk ook elkaars concurrenten. Het wordt
nog moeilijker als gas en elektriciteit worden afgesloten.
Elektriciteit is er nog maar een paar uur per dag voor
vitale bedrijven: waterleiding, wasserij, bakkerij enz.
Tijdens die uren moeten ze dan hun machines laten draai
en. Dit betekent dat de bakkers bij de 'Coöperatie Nieuw
Leven' nu 's nachts uren met de hand het deeg staan te
kneden. De mensen thuis kunnen ook niets meer bakken
door gebrek aan brandstoffen. Massaal sneuvelen in deze
winter bomen, hekken, schuttingen enzovoort om kachel
en fornuis te laten branden.
Bij het kopen van brood is het verplicht de toegewezen
broodbonnen erbij in te leveren. Dat laat Boots de twee
Duitse soldaten die een paar broden bij hem willen kopen
ook merken. Ze moeten een gulden betalen met 'Brot-
marken', maar omdat ze dat niet hebben zegt hij "dan is
het f 10 zonder bon". Maar hij moet het wel geven als ze
behoorlijk kwaad worden. Ze schreeuwen "Du bist ein
Schwarzhandler" en een soldaat wijst naar zijn revolver en
zegt "Das sind unsere Brotmarken".
Na de oorlog weer zelfstandig bakken
In mei 1945 is Nederland weer vrij en de bakkers wil
len graag weer zelfstandig bakken. Maar het hele land
moet nog op gang komen en er zijn nog geen steenkolen.
Bakker Kobus van der Zel, die een paar huizen verder zit,
weet een oplossing. Zijn vader is boswachter in Schoorl
en die mag het losse hout en takken uit de bossen ha
len. Van der Zel wil wel samenwerken met Boots en met
een grote vlet halen ze elke vrijdag het hout op. Kloetend
heen naar Schoorldam, met een handkar het hout uit
het bos halen en kloetend terug met de hoog opgeladen
schuit. Zo kunnen ze samen weer zelfstandig bakken. Na
een jaar komt de brandstofvoorziening redelijk op gang
en kan Boots verder alleen bakken. De firma Eecen in
Oudkarspel kan zorgen voor de nodige aanvulling met
gratis af te halen houtmot. Dat gaat in grote juten zakken
en de volle schuit wordt achter het huis gelegd.
Oktober 2013
11
