Z
int I
^en z^ome]rd
He
^angewarmelaaipjngci
in
lijk
H
Jan Spaansen
Zomerdel
Wie kent een zomerdel in het Geestmerambacht, waarbij
ik niet doel op een nogal vrijpostig loslopende dame van
gewillige zeden. Ik laat u direct weer uit mogelijk zwerige
gedachten landen op Westfriese bodem en ga met u eeu
wen terug, toen in het historische Geestmanner-ambacht
kleine meertjes door natuur en mensenwerk tussen de ak
kers ontstonden. Door de verkaveling zijn de meeste ver
dwenen, doch een paar zijn overgebleven.
Het Oosterdel ten oosten van Broek op Langedijk is wel
het meest bekende, welke vrijwel in oorspronkelijke staat
mocht blijven bestaan.
De toenmalige gemeenteraden van Langedijk en Sint Pan-
cras namen besluiten over naamgeving bij en rond het
recreatiemeer. Zo kon het gebeuren dat de waterplas in
het recreatiegebied van het Geestmerambacht de officiële
naam Zomerdel heeft gekregen. Vanaf het ontstaan werd
dat in de volksmond 'het Geestmerambachtmeer' of kort
weg 'het Meer'. Dit Zomerdel is nooit echt ingeburgerd,
want wij surfen op 'het meer', lopen om 'het meer' en doen
aan nog veel meer gezonde en vermakelijke activiteiten
rond 'het meer'.
Geestmannen- en vrouwen van nu, hoge-, middelbare- en
nog bedaardere leeftijd weten dat bij Broek op Langedijk
in het Geestmerambacht een Zomerdel en ook de Zomersloot
was. Zomersloot is nu een straatnaam in het uitbreidings
plan Bruggesloot.
Veel autochtone Langedijkers verzetten zich destijds
tegen woningbouw ten westen van de Westelijke Rand
weg. Van de (woning)nood werd een deugd gemaakt, de
naam Bruggesloot werd besmet verklaard en de wijk werd
officieel Mayersloot-West genoemd. Toch
wonen veel 'teugenstemmers en hun kinde
ren' nu wel comfortabel zelfs aan of rondom
de Bruggesloot.
Een zelfde fenomeen manifesteerde zich ook
in Sint Pancras, waar ook zo'n nimby-achtig
achterhoedegevecht werd geleverd over het
bouwen ten oosten van "de Singel.
Ook in ons mooie woongebied geldt dat het
leven niets anders is dan een aaneenschake
ling van veranderingen. Folklore is mooi en
alle goede bedoelingen ten spijt, je kon on
mogelijk van het hele Geestmerambacht een
openluchtmuseum maken. Gelukkig is met
het Oosterdel op een waardevolle wijze een
stuk historie bewaard gebleven.
'Veranderingen'
Wie kon ten tijde van de ruilverkaveling bedenken dat
het recreatiegebied Geestmerambacht, met de diep
gezogen Zomerdel voor de bouwzandwinning voor
Alkmaar-Noord, thans zo'n prominente plaats en
betekenis heeft. Ik ben blij dat er ook toen visionaire
geesten waren die voor ons rondom de Zomerdel het nut
en de noodzaak van zoveel publieke ruimte met de huidige
bevolkingsdruk hebben toegedacht.
Rond 1970 zag ik in de planningskeuken van Alkmaar een
schetsplan om rond Alkmaar een rondweg aan te leggen.
Het toen geplande tracé had 2 x 3 rijbanen en een vlucht
strook met nogal wat ongelijkvloerse kruisingen. Aan de
noordzijde wel een kilometer ruimer geschetst dan de hui
dige ring. De omliggende dorpen kregen daar lucht van
en hun bestuurders en bewoners waren in alle teugenstad
se staten. Nu zijn hun kinderen en kleinkinderen in alle
staten als zij, voor de zoveelste keer zo dicht bij huis, op die
krappe gelijkvloerse noordkant in de file staan.
Ene professor Ter Veld adviseerde in dat tijdsgewricht de
toenmalige gemeenten rond het Geestmerambacht zich
samen te voegen tot één gemeente, om zo tegenwicht te kun
nen bieden aan het oprukkende Alkmaar. In een daarover
gehouden enquête onder bestuurders stemde 98 teugen.
De dorpskastelein Huib Tiebie uit mijn geboortedorp Kalver-
dijk, tevens gemeenteraadslid van Harenkarspel, had reeds
als grap in een raadsvergadering de naam Sint Langewar-
meharingdijk durven voorstellen. De vernoemde en betrok
ken gemeenten waren immers Sint Pancras, Sint Maarten,
Langedijk, Warmenhuizen, Harenkarspel en Koedijk
De zandzuiger volop in bedrijf bij de aanleg van het recreatiemeer
Geestmerambacht, omstreeks 1973 (foto uit nummer 3 van een uitgave
van de Streekverbeteringscommissie Geestmerambacht)
Oktober 2012
33
