De afwas in vroeger dagen
Opoe Wahlen aan de afwas
De overheid liet deze passieve houding varen tijdens de
Industriële Revolutie, na 1870. De soms onacceptabele
arbeidsomstandigheden van de fabrieksarbeiders, maar
ook de steeds duidelijker gelegde verbanden tussen hygi
ene en gezondheid, dwongen de overheid tot het nemen
van maatregelen en het geven van voorlichting.
Tegelijkertijd ontplooide de burgerij tal van initiatieven,
mede uit eigen belang: met hun onhygiënische levenswij
ze bedreigden de arbeiders immers ook de gezondheids
situatie van de rijkeren.
Vanaf 1915 wasten steeds meer mensen zich regelmatig. Ze
hadden thuis een badkamer of gingen naar een badhuis.
Ook kleren kregen vaker een wasbeurt, tot groot genoegen
van zeepfabrikant 'De Duif' in Den Dolder. Deze fabriek
kwam met een geheel nieuwe uitvinding: het zeeppoeder,
dat de concurrentie aanging met de aloude zeepklopper.
De vatenbank
Niet iedereen gebruikte het slootwater, maar liet de tim
merman een vatenbank maken. Het principe van een va
tenbank is eigenlijk simpel. Op vier poten ligt een flauw
Opoe en opa Wahlen voor hun huisje aan de Dorpsstraat.
Het oude winkeltje rechts werd later afgebroken en hier
verrees het hoge huis van kapper Cas de Vries.
Later verdween de gehele bebouwing op deze plek voor
de doorbraak naar de Voorburggracht. (rechts)
naar rechts aflopend werkblad met opstaande kanten. Aan
de rechterkant loopt het werkblad wat taps toe in de vorm
van een afvoergootje. Om overtollig afwaswater op te van
gen, werd vaak onder deze afvoer een emmer geplaatst als
de vatenbank binnenshuis werd gebruikt. Het is nog het
beste te vergelijken met een groot afdruiprek. Soms werd
de vatenbank buiten gebruikt en dan liep het water van
zelf over het straatje of richting sloot.
Er zijn niet zoveel afbeeldingen van mensen die aan een
vatenbank staan. Destijds mochten we echter van Jack Pa
ter uit Zuid-Scharwoude een foto kopiëren van zijn opoe
Wahlen. Opoe, nog getooid met een onvervalste hul op het
hoofd, is druk bezig met de afwas op het achterplaatsje.
Oktober 2010
7
