De brand in de Sint Maartenskerk in Oudkarspel
Het interieur voor f 50.000,-
Het prachtige orgel voor f 150.000,-
De toren en het uurwerk voor f 330.000,-
Maar of deze bedragen voldoende waren voor de
restauratie was twijfelachtig. Vandaar dat er een
geldinzameling op touw werd gezet. Allereerst was
het nodig om de schade op te nemen.
Op een gegeven dag gonsde het van de geruchten
in Langedijk. Er zou aanstonds een helikopter ko
men die een oefenlanding zou maken naast de kerk.
Op het grasveld waren al witte lijnen te zien. Het
moesten eigenlijk kalkstrepen zijn maar daarvoor
ontbrak de tijd. Geen nood, er werden keukenrol
len gehaald bij Bram Klos en daarmee werden de
hoeken van de landingsplaats aangegeven. Stenen
zorgden ervoor dat de rollen niet wegwaaiden.
De helikopter kwam inderdaad. De piloot zette
eerst zijn maatje op de toren af en pikte toen drie
mannen op. Dit waren Dick van den Kommer van
Openbare Werken, Gerard Zeeman Sr en Gerard
Zeeman Jr van Bouwbedrijf Tauber. De mannen
werden aan de hijskabel op de toren gebracht.
Gerard Zeeman Jr hangt onderaan de helikopter en
wordt in de toren neergelaten. (foto Jaap Schoen)
Daarom weten we precies wanneer de rode haan opnieuw
zou toeslaan. Op 9 juni 1969 zijn zoals gezegd, om on
geveer 15.30 uur loodgieters bezig met onderhoudswerk
zaamheden. Nog geen drie kwartier later wordt er door
mevrouw J.de Waard-Goudsblom een foto gemaakt van
een fel brandende kerk waarvan de klok tien voor half
vijf aanwijst. Te redden valt er niets meer. In enkele uren
tijd rest er niets meer dan een troosteloze ruïne.
Plannen voor herbouw
Hervormd Oudkarspel zat niet bij de pakken, of liever de
puinhopen, neer. Er werd geld ingezameld voor de zo
veelste restauratie van de kerk. Natuurlijk was de kerk
verzekerd tegen brand.
Het kerkgebouw voor f 650.000,-
De mannen smeten de gevaar opleverende stenen
naar beneden, tot groot vermaak van alle dorpelin
gen, op één na. Die ene was opa Gerard Zeeman.
Die vond het maar niks dat zijn zoon en kleinzoon
daar zomaar aan een 'dun touwtje' in de lucht bun
gelden. Hij brak door de afzetting op de brug heen,
maar werd subiet teruggestuurd door de politie. De
oude Zeeman sprak toen de legendarische woor
den:
'Hangt jouw zeun deer, of is 't moines?' en hij stiefelde
gewoon door.
Intussen gingen Van den Kommer en vader en zoon
Zeeman stug door om alle loshangende voorwer
pen van de toren te verwijderen. Tevens werd er
een katrol bevestigd aan de bovenkant van de toren
zodat er later een verbinding van de begane grond
met de toren zou zijn. Uit veiligheidsoverwegin
gen heeft men dit karwei ook met behulp van de
helikopter uitgevoerd. Het bouwen van steigers en
trappen vanaf de grond zou, vanwege de loshangende
voorwerpen, veel te gevaarlijk zijn geweest. De Konink
lijke Luchtmacht heeft geheel belangeloos dit werk uitge
voerd. Alle lof voor deze kosteloze medewerking.
De grote klok heeft men opgetakeld met behulp van een
zogenaamde 'Westontakel' en daarna door het gat in het
kruisgewelf laten zakken. De hijswerkzaamheden wer
den uitgevoerd door Gerard Zeeman Sr en zijn beide zo
nen Gererd en Dick, onder toeziend oog van Jan Tauber.
De klok vertoonde een grote barst en zou opnieuw ge
goten moeten worden. De kleine klokken uit de toren op
het koor werden niet beschadigd. Later zouden die hun
verheven plaats weer innemen en hun vriendelijk geluid
weer laten horen.
44
Oktober 2010
