De Pathéfoon
Als we deze tekst mogen geloven, was er in 1874
al sprake van multifunctioneel gebruik van het
zaaltje. Op 25 april 1882 besloot de kerkenraad het
zaaltje in gebruik te stellen voor de op te richten
zondagsschool. De zondagschool heeft dus on
geveer een eeuw gebruik gemaakt van deze zaal.
De zondagsschool is lang geleid door Truus Tuijn.
Truus bestierde ook de jongerenvrijetijdsclub "De
Vrije Vogels". Ook "De Vrije Vogels" hadden het
diaconiezaaltje als hun thuishaven.
Daarnaast maakten vrouwenverenigingen er
gebruik van voor hun activiteiten en belegde de
Hervormde Gemeente er vergaderingen. Heel
lang was de Nutsbibliotheek er gevestigd. Deze
bibliotheek draaide met een zeer bescheiden budget op de
inzet van vrijwilligers. De hedendaagse bibliotheekbezoe
ker zou zijn neus ophalen voor deze nutsbibliotheek, maar
tot in de jaren zestig van de vorige eeuw, voorzag deze
voorziening wel degelijk in een behoefte.
De familie Paarlberg
Ongeveer zeventig jaar geleden betrok de familie
Paarlberg het inmiddels voormalige armenhuis. We
blijven hier wat langer bij stilstaan omdat Gerie Paarl-
Gerie Paarlberg trouwde vanuit het ouderlijk huis
Maarten Vlug (linksachter) en meester Renaud beheerden de bibliotheek.
Moeder Paarlberg-Aarsen was er net om een boek te ruilen. Foto uit 1958.
berg, geboren en getogen in dit armenhuis, ons deelge
noot wil maken van haar herinneringen aan haar jeugd.
Toen de familie Paarlberg het pand betrok, was Gerie's broer
Dick al geboren. De wieg van Dick stond in Broek op Lan-
gedijk. Daar heeft het gezin Paarlberg maar kort gewoond.
Al heel snel verhuisde de familie naar een al lang geleden
afgebroken huis naast café De Schelvis in de Koog, om van
daaruit naar het voormalige Armenhuis te verhuizen.
De voorzieningen in het voormalige armenhuis waren
nog heel provisorisch, een fatsoenlijk toilet is er bij voor
beeld pas na een jaar of tien gekomen. De doorgang naar
het diaconiezaaltje was dicht gemaakt. Boven bestond die
doorgang nog wel. De kerkenraad gedoogde dat moeder
Paarlberg op de zolder van de diaconie de was droogde.
Op de zolder van de woning van de familie Paarlberg
waren twee bedsteden. In een van die bedsteden, aange
duid met het koosnaampje "'t koessie" (het koetsje), sliep
Dick. Op de zolder was een onderkomen voor onderdui
kers. In geval van nood konden er drie volwassenen in
verdwijnen. De schuilplaats was absoluut onvindbaar.
Na de oorlog is deze schuilplaats afgebroken.
De regenbak was nog volop in gebruik. De regenbak zit
er waarschijnlijk nog steeds, maar is later volgestort met
puin. Het deel boven de grond is afgebroken. Als kind
speelde Gerie vaak in de zandbak pal naast de regenbak,
onder andere met haar jongere buurmeisje Marry Koorn.
In de woonkamer beneden waren ook twee bedsteden.
Er was een prachtige houten schouw aanwezig, die bij
de brand verloren is gegaan. De schouw die Dirk na de
brand heeft laten maken doet niet veel onder voor het
oorspronkelijke exemplaar. De bedsteden zijn verdwenen
maar Dirk is er in geslaagd de authentieke sfeer van het
pandje te behouden. Gerie genoot tenminste volop van
de hernieuwde kennismaking met haar geboortehuis.
De tekst luidt:
Gij die eens na ons komt,
Geeft ook in dit gesticht
Als wij, der grijsheid brood
Den jeugd hier onderricht
40
Oktober 2010
