1 te Eerst rekenen, c Han ge en <d Dick Barten Bij het opruimen van oude spullen door mijn neef Dirk (geboren in 1925) kreeg ik een rekenboekje in handen, dat in bezit was van onze gemeenschappelijke grootvader, naar wie wij zijn vernoemd. Dit was Dirk Barten Pzn., ge boren in 1862. Het boekje werd uitgegeven in 1865 te 's-Gravenhage, bij A. van Hoogstraten Zoon en heeft als titel: Voorbeelden tot Oefening in de Hoofdregelen der Rekenkunde. Het is ge drukt bij H.L. Smits, ook in Den Haag, en het is de twee en twintigste druk. Eigenaardig genoeg wordt de naam van de auteur, opsteller genoemd, nergens vermeld. De titelpagina meldt verder nog dat het ten dienste van de scholen werd gemaakt. Het boekje begint met een beschrijving van getallen en van de bewerkingen. Hiema volgen voorbeelden die de on derwijzer kan gebruiken voor aan de leerlingen op te geven sommen. Achtereenvolgens passeren optellen, vermenigvuldigen, aftrekken en delen de revue. Het laatste, voor mij meest interessante gedeelte, begint als volgt: "Alvorens de leerling de Hoofdregelen der Re kenkunde behoorlijk zal kunnen toepassen, is het nodig, dat hij zich bekend make met de volgende tafels van Munten, Maten en Gewigten". De sectie met de munten geeft een opstelling van alle waar den die voor invoering van de decimale gulden in gebruik waren. De samensteller herleidt alles tot bedragen in guldens en stuivers. Voor lengte-, oppervlakte- en inhoudsmaten, even als voor gewichten was het decimale stelsel toen blijkbaar nog niet in gebruik. Deze maten waren ook nog niet gestandaardiseerd want er worden verschillen per maat voor diverse steden genoemd. De munten worden in het boekje als volgt beschreven: TOT OEFEMXü HOOFDREGELEN EKENEUNDiSj, irtfldjfrir Ttt DübniPrmïtr C?ftaUni, ten dienste der Scholen, "VAN HOOGSTRATEN Zoav. 1865. r Het oude boekje uit 1865 van opa Dirk Barten a. Koperen munt. - - s - 1 s - - - - - - - - c. Gouden Munt. 7 - - 0 7,00 tl. Aangenomen Munten. - - - e,oo 6 Oktober 2009 Ï1 RH iVESTS EENE KORTI' VLUHLAIIIM. DKHil irr., te '8 QRA VBtflIAGÏ, eu VAN 11ÜT IXLAN DSC 11 QELU 200 ALS HET VKOEGEB 5VEHÜ GLJIEKr;N'DMET OPGAAF VAN UÉ TEGENWOOKDIOE WA4BDE Een dmi deed 2 penningen. Ecnc penning WBS geen? bestaande. toam' eeiie in den handel aangenomen mant. Een stuiver deed 8 duiten of 16 pen* mngen 0 - 1 0 0,05 Een dubbeltje. doet 0 - 0 - 0,10 - 0,2711 Een resthalf deed 0 3 (1 - 6 0 0,30 Een ackfstttirerslui. 0 - 3 0 - 0,40 Een iunstuirerstuk doet 0 - 10 0 - 0.60 Eütt Gulden doet 20 duivers 1 - 0 0 - 1,00 Dit stok geld is in ons land de ge- mceue munt, iu welke alle geldsommen gewoonlijk worden nitcednikt. Een goudgulden oi'sehlentw inlig deed. Q - 1.40 Een daalder deed SO stuivers of 1 - 10 0 1,50 Een kroon 19 2 - 0 0 - 2,00 Een kollandschc rijksdaalder doet SO st. 2 - 10 0 - 2,50 Een haive holl. rijksdaalder uf vijf en - 1,25 tiointig deed 25 stuivers 1 5 0 Een kwart kolt. rijksdaalder of der- iiendkalf, deed 0 - 12 8 - 0,62» Een reeuKtcke rijksdaalder deed 62 st. of Z - 12 0 - 2,60 Een halve r, rijksdaalder of zes en twintig deed 20 stuivers of 1 - 6 0 - 3,30 Een kwart rijksdaalder of dertientje deed 13 stuivers of. 0 - 13 0 - 0,65 Een acht tit z. rijksdaalder of reven- dhaJtjc of Jneije deed 0 - 6 8 - 0,32» Een driegulden 3 - 0 0 - 3,00 Eeu dakaion deed 63 stuivers uf 3 - 3 0 - 3,15 Een halve dukaion deed 31 en een halves stuiver of. 1 11 8 - 1,57» 5 - S 0 - 5,25 Een rijder 14 - 0 0 - 14,00 Een halte rijder 0 Een oortje is 2 dniteu of 0 - 0 4 - 0,012» Een groot 4 of 0 - 0 8 0,02» Een blank 6 of 0 - 0 12 0,03'» Ktü braspenning 10 u uf 0 - 1 4 - 0.0G1» Eeo stouter of vijfgroot is 20 duiten of 0 - 2 8 0,12» Etn pond Ei'aamsek is 20 schellingen of - 0 0

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Van Otterplaat tot Groenveldsweid - Langedijk | 2009 | | pagina 7