Op en rond de Kromme Brug
De Roode Leeuw
Allereerst was dat op de hoek van de Koog de stokoude
herberg De Roode Leeuw. Rond 1825 treffen we hier de
'kastelijn' Arie van Twuyver aan. Hij was eigenaar van
een herberg, erve en kolfbaan. Op 20 februari 1845 kocht
Gerrit Schmidt de herberg annex 'vleeschhouwersaffai-
re'. De herberg was dus ook nog slachterij. Ruim een jaar
later, op 24 februari 1846, kwam het geheel in de openbare
verkoop. Notaris Hulst veilde alles en eigenaar werd Aris
Kist uit Koedijk voor de somma van f 3225,-. De herberg
zag er in die tijd wel wat anders uit dan we nu gewend
zijn van een huidig café. Aan de zuidkant van de herberg
stonden drinkbakken opgesteld voor de paarden en pa-
len om de leidsels aan vast te maken. Verlichting gebeur
de nog met olielampen en wijn werd getapt uit karaffen
in kelken. Tot de gebruikelijke inventaris behoorden ook
tabakskomforen, zwavelstokbusjes en kwispedoren. Lu
cifers bestonden nog niet, maar wel zwavelstokken om
vuur te maken. De komforen bevatten vuur om pijpen
aan te steken en de kwispedoren werden gebruikt door
de mannen die pruimden. Naast het kolven kon men ook
al biljarten in de gelagkamer.
De Roode Leeuw bleef jaren achtereen in handen van de
zelfde familie. Na Aris Kist, die het geheel runde met zijn
tweede vrouw Grietje Schoon, nam zoon Arie rond 1882
het café over. Arie was toen net getrouwd met Neeltje Op 't
Land van Dijk uit Oudkarspel. Onder het bewind van Arie
werd de oude Roode Leeuw in 1911 gesloopt en vervangen
door het gebouw dat we nu nog kennen. In 1925 werd de
oude kolfbaan vervangen door een nieuwe. Van de drie
kinderen Kist namen niet de zoons Aris en Dirk het kaste
leinschap over. Dit was voorbehouden aan dochter Trijntje,
die later trouwde met Pieter Kramer uit Koedijk. Moeder
Trijntje Kramer-Kist overleed op jonge leeftijd. Piet Kramer
werd jaren achtereen bijgestaan door Klazien van der Vliet,
in de volksmond al gauw 'tante Klazien' genoemd. Dochter
Nelie Kramer nam na de dood van haar vader het café over
en runde het geheel tot 1973. Het werd verkocht aan ene
Van der Kluft.
Vanaf die tijd veranderde
het oude café ingrijpend.
Het gehele interieur werd
weggebroken en afge
voerd. Al vrij snel werd
het café verkocht en volg
den verschillende eigena
ren elkaar op. Zo zagen
we Hans Tromp, Willem
Flutsch, Ed en Miep de
Boer, Paul en Linda van
Dijk achtereenvolgens de
scepter zwaaien. De oude
kolfbaan is inmiddels al
weer jaren een danscafé.
Momenteel wordt het café
gerund door Erik Rootjes
en Corjan Wijnands.
Op de hoek van Dorps
straat en Koog zien we
op oude foto's een stok
oude boom staan op de
rand van het water, dat
hier 't Diepie werd ge
noemd. Naast deze boom
stond een urinoir voor de
vele cafébezoekers. In de
volksmond werd echter
de alledaagse benaming 'pisbak' gebruikt. Door het vele
gebruik heeft ten langen leste de boom het loodje gelegd.
Regthuis en Raadhuis
Rechts naast De Roode Leeuw stond sinds 1608 een Reg-
thuis. Een periode die we ons nu nauwelijks meer kunnen
voorstellen. Het was midden in de 80-jarige oorlog. In 1799
bezochten Engelse troepen het raadhuisje en ontdekten er
twee grote kisten vol met papier: het oud-archief van het
dorp. Zij zullen gedacht hebben dat het oorlogsdocumen
ten waren, dus werd de brand erin gestoken. Weg archief
voor later navorsers. Eén van de kisten staat nu nog in 't
Regthuis in Oudkarspel. Een Franse soldaat heeft ooit aan
de binnenkant zijn naam gekerfd: Emil.
De Roode Leeuw zoals die in 1911 werd herbouwd. (foto collectie Karl Möller)
Oktober 2009
11
