'p en rond
He
.romiDie
II <d
Cor Oudendijk
Timmerman/aannemer Jacob de Vries (links) en zijn zoon Piet repareren de Kromme Brug.
Rechts naast Jacob zien we op de achtergrond veldwachter Prins en daarnaast Dirk Stuurman
die vlak bij de Kromme Brug woonde
Inleiding
In de ruim zeven kilometer lange Dorpsstraat van Lan-
gedijk lag een aantal bruggen die een doorvaart van west
naar oost en omgekeerd mogelijk maakten. De Veiling- of
Bakkersbrug in Broek, de Broeker- of Noorderbrug tus
sen Broek en Zuid-Scharwoude en de Mosselenbrug in
Noord-Scharwoude lagen in een vrijwel recht stuk. An
ders was het met de brug die in Zuid-Scharwoude net
bij de Koog een knik maakte. Wellicht is dat de reden dat
deze brug ooit de naam Kromme Brug heeft gekregen.
het gewaagd naar de jaarmarkt (kermis) te komen. Het
waren Albert Pieterszoon Korn, Pieter Dirkszoon Werf,
Klaas Hillen en Willem Sloth. Wanneer ze geen ruzie zou
den hebben gekregen met drie Zuidscharwouders dan
was dit feit onopgemerkt gebleven. De 'questie', zoals
de ruzie werd aangeduid, speelde zich af op 29 juni 1721
'des nagts omtrent twee uren ten huijse van Pieter Wit,
herbergier aan de Kromme Brugh tot Zuydscharwouw,
ende wel op de opkamer vant huys'. Ze raakten dus in de
gelagkamer van het café met elkaar slaags. Hier begon-
Ter vergelijking: in het vroegere Daalmeerpad tussen Sint
Pancras en Koedijk lag ook een brug die in een bocht was
gemaakt. Van alle genoemde bruggen heeft alleen de Vei-
lingbrug de verkaveling overleefd.
Vroege vermelding
Bekend is dat al in de 16e eeuw de verschillende brug
gen zijn aangelegd. Toen namelijk moesten er molens
worden ingezet voor bemaling. Aangezien de meeste
molens aan de oostkant van Langedijk stonden, vormde
de dijk van de dorpen een belemmering voor bemaling
van de westkant. De eerste bruggen zullen van hout
zijn geweest. De brug met stenen brughoofden in Zuid-
Scharwoude stamde uit 1702, hetgeen was af te lezen uit
een gedenksteen in het brughoofd. In het Oud-archief
van Zuid-Scharwoude werd ooit een stuk gevonden over
een ruzie. Vier jongelieden, afkomstig uit Broek, hadden
nen Jacob Wit, zijn broer Aeriën en Hendrik Stoel met de
Broekers te knokken. Na diverse klappen en vuistslagen
vluchtten de Broekers naar buiten, waar nog lang werd
doorgevochten.
We laten de ruzie voor wat het was, want die is voor dit
betoog niet van belang. Wat het voorval aantoont, is dat
er in 1721 al wel de naam Kromme Brug werd gebruikt.
Onderhoud
Alles vraagt om onderhoud, maar een brug waar dage
lijks verkeer overheen gaat, moet extra goed worden on
derhouden. Het onderhoud kwam ten laste van de Banne
Zuid-Scharwoude die ook zorg had voor het water van
de Voor- en Achterburggracht. Ofschoon de brughoofden
van steen waren opgemetseld, was de bovenbouw nog
van hout. Bekend is dat in 1894 groot onderhoud aan de
Kromme Brug plaatsvond.
Oktober 2009
9