D
I
ter
e arm
btsketen van c
burgermees
van iL^angeci
lie
llijk
Paul den Hartigh
De keten met de ambtsketting, welke de burgemeester
in Nederland draagt als het teken zijner waardigheid,
behoort tot de insignia of gezagssymbolen, waarvan de
geschiedenis teruggaat tot in de Romeinse tijd.
Traditie van de keten
De traditie van de burgemeestersketens in Nederlandse
gemeenten gaat slechts 125 jaar terug. Het is tekenend
voor de geest van de negentiende eeuw, dat de keten op
nieuw in de mode kwam. Niet alleen de burgemeesters
keten, maar ook menige huisorden met daarbij behorende
keten is in deze periode ontstaan. Vooral koning Willem
II was een groot liefhebber van deze stijl. In 1852 werd bij
Koninklijk Besluit besloten dat de ambtsketen moest wor
den gedragen tijdens raadsvergaderingen of een penning
aan een oranje lint. Het was een waardigheidsteken.
van Nederlandsche Gemeenten. Een zilveren ketting met
een zilveren penning zou veel te kostbaar zijn voor Broek
op Langedijk. De ketting zou meer kosten dan de pen
ning. Het oranje zijden lint is echter minder kostbaar en is
even achtbaar. De waardigheid van de burgemeester was
er niet minder door. Het oranje lint stond natuurlijk ook
voor de verbondenheid met het Oranjehuis. De breedte
en de wijze van dragen werden voorgeschreven door de
Raad van State. In veel gemeenten hadden ze maling aan
dat oranje lint. De burgemeester kreeg dan van enkele
welgestelde burgers, of tijdens een te vieren feit, een zil
veren ketting. Momenteel zijn er nagenoeg geen gemeen
ten meer waar de burgemeester zijn ambtsketting nog
aan een oranje lint pleegt te dragen. In 1977 is er nog een
enquête gehouden naar de ambtsketens en daaruit bleek,
dat na de afschaffing van het lint er weinig bewaard zijn
gebleven. Vandaar dat het bewaarde lint plus penning
van Broek uniek is voor Nederland.
Zo ook te Broek op Langedijk (zie afbeelding), welke nu
in particulier bezit is. De penning is door de Rijks Munt
te Utrecht geslagen en voorzien van het wapen van Broek
op Langedijk, een varend vissersscheepje. Daar waren er
in die tijd enige tientallen van. Ze visten op spiering, met
als aan- en afvoerplaats de Spieringbuurt, ten westen van
het huidige Havenplein te Broek op Langedijk.
Broek op Langedijk was een van de eerste gemeenten in
Nederland die sinds 1853 een ambtsketen bezat. De pen
ning is zelfs opgenomen in de documentatie van de Stich
ting Gemeentelijk Cultuurfonds, opgericht door de Bank
Burgemeester Slot met lint en penning om
De historie van de Langedijker ambtsketen.
Voordat Langedijk een gemeente werd in 1941, waren er vier
dorpen met hun eigen ambtsketen. Maar van welk dorp was
nu de huidige ketting, men bleef het antwoord schuldig.
Oktober 2008
41
