I
Langedijker landlopers rond 1900
Paupers worden heropgevoed, bedelaars vastgezet
Zij sluiten zich aan bij de vele anderen die al door het
land zwerven en ze geven veel overlast met deze land
loperij. Bedelarij, dronkenschap en criminele activiteiten
van deze allerarmste mensen, 'paupers' genoemd, is een
behoorlijk groot probleem. Verpauperde mensen worden
aanvankelijk vervolgd, maar de Maatschappij van Wel
dadigheid sticht vanaf 1818 allerlei landbouwkoloniën in
Drenthe om deze armen en asocialen weer op te voeden
tot een nieuw zelfstandig bestaan. De paupers moeten
in deze vrije koloniën woeste gronden ontginnen onder
begeleiding, maar door de onvrucht
bare grond en de geringe bemesting
zal dit uiteindelijk mislukken.
Dronkaards, landlopers en bedelaars
komen echter in de dwangkoloniën
terecht van Veenhuizen en Ommer-
schans. De Staat neemt in 1859 deze
gestichten over en dan worden ze
aangewezen tot bedelaarsgestichten
voor heel Nederland. Elke door het
land zwervende Langedijker, die
voor bedelarij of landloperij wordt
veroordeeld, zal vanaf die tijd dus
daar worden geplaatst. De hoop is
dat deze bedelaars door strakke lei
ding en verplicht werk ook later weer
gewoon aan het werk gaan. Maar ja,
de gestichten heten vanaf 1886 Rijks
werkinrichtingen en zijn eigenlijk
geen echte gevangenissen meer.
nauwelijks gefotografeerd wordt, zijn juist deze Lange-
dijkers in de periode 1896 - 1901 op de foto gezet! Maar
alleen zij die meermalen gestraft zijn. De Fransman Ber-
tillon had namelijk bedacht, dat bij dergelijke mensen na
zoveel mogelijk lichaamsmetingen allerlei conclusies ge
trokken konden worden.
Daarom is er een uitgebreide beschrijving van het uiter
lijk opgetekend, waarbij we zelfs de meting van de lin-
kerpink zien.
De geplaatste bijna complete signalementkaart van Pieter
Schoon laat goed zien wat er allemaal wel niet belangrijk
SI&ffALEMEÏÏÏ-XAART.
De veroordeelden worden 'verpleeg
den' genoemd die gezamenlijk wer
ken, eten en recreëren en dat is best
vol te houden. Veel mensen gaan het
als hun thuis zien en na hun vrijla
ting bedelen ze vaak opnieuw en
laten zich gewillig weer snel oppak
ken. Daarom is het te begrijpen dat
Cornelis Stam in juli 1921 weer drie
jaar krijgt en al voor de 16e keer is
veroordeeld. Hoewel het leven in
zo'n Rijkswerkinrichting dus niet zo
zwaar is, de eerder genoemde snel
oplopende straffen tot drie jaar per
veroordeling zijn dat juist wel!
Langedijker bedelaars landlopers op de
foto!
Nu zijn er van vier Langedijkers die
in zo'n Rijkswerkinrichting zaten in
Ommerschans en Veenhuizen door
een bijzonder toeval foto's genomen.
Van alle vier zijn in dit artikel de
foto's te zien. In een tijd dat er nog
TS
WXte)V'
Signalementkaart van Pieter Schoon met de
uitgebreide beschrijving van zijn lichaamskenmerken.
Hier staat niet dat zijn rechteroog blind is. Opvallend is zijn geringe lengte: 152 cm
24
Oktober 2008
Oeboren
t8
Datum van opntme
Voornamen
Bijnamen:
3 jOv
laatste woonplaats
Zoon van
Beroep
Identiteitspapieren
Belatten
Militaire difenstori
Vroegere veroordeelingen nnötal
Misdrijf waarvoor bij het laatste vontiH
veroordeeld. Door Welken rtchtor 7
Feit, waarvan thans verdacht
Metingen en Vlearhrljvlng i
Lengte l ra. ^2 *2
Rugwelving
Uitgestr. armen I m^2.
Bovenlijf 0 m.
Lengie
C-l
B f Urcedte
Sjs.
Orootst* horiinnl.
breedte der juk-
beendefeu ./yr2.
if ngte r oor
VOOH1IOOFD:
O oderro utl!^s<st2££
Profiel
Bijiondfrbedrn
Doogte
Bresdie
Opgrmniikl in u»
te
l voet 2L ^,^7
1. middetiv.
1, pink
1. onderarm
klasse
i aureool
I omtrek
2 hijiondérb.
NEUS:
Basis
Bijlonder heden
Bug VooruiisL^^
tr. Breedte
