De K
en
ie weic
i van
aas de
oer
Cor Oudendijk
9
Inleiding
In ons jaarblad van 2006 schreef Jaap Kroon een gezellig
stukje herinneringen over zijn geboortedorp. Het geheel
werd geïllustreerd met herkenbare foto's, waaronder
een paar van de Koog. Reden om nog wat meer fotoma
teriaal van deze straat te tonen en wat feiten over deze
straat boven water te tillen. Vroeger een idyllisch min of
meer doodlopend straatje, nu een verbindingsweg naar
Heerhugowaard. De Koog in Zuid-Scharwoude is gedu
rende de 20e eeuw getransformeerd van dorpscentrum
naar doorgangsweg. Oude foto's tonen een bijna betove
rend beeld van veel groen. In het navolgende een stukje
geschiedenis van De Koog.
Een koog
In de Middeleeuwen waren stormvloeden en oeveraf-
schuivingen de grootste bedreigingen voor het land. Het
was daarom gebruikelijk om de zeedijken niet direct aan
het water te leggen, maar een behoorlijk stuk achter de
vloedlijn. Het zogenaamde 'voorland' bepaalde daarmee
de kracht van het water. Dit land, min of meer kwel
ders, bleef dus voor een deel buitendijks liggen en werd
meestal 'kogen'of 'kagen' genoemd. Henk Komen oppert
in zijn boek 'Kapellen aan de dijk' de mogelijkheid dat
de Voorburggracht ooit vanaf het Gorterdiep met een
meer zuidwestelijke koers is omgebogen in de richting
van Broek.
Begin jaren '30 beklom Jan Oudendijk de toren van de Koogerkerk tijdens schilderwerkzaamheden.
Hij fotografeerde met zijn Box-Tengor de Koog in westelijke richting.
Rechtsvoor staat het huisje van Dirk en Bertha de Graaf achter het café van Schoenmaker.
Aan de linkerzijde is in het midden het dak van de dokterswoning te zien.
Rechts daarvan een rijtje huisjes die feitelijk midden op straat stonden.
Daarnaast het dak van de Openbare Lagere School. Daar weer naast het dak van café De Schelvis.
Boven De Schelvis is het hoge dak van het raadhuis te zien.
Ook de kolfbaan van De Roode Leeuw is goed herkenbaar.
De hoek Koog/Dorpsstraat was toen nog dichtbegroeid met fruittuinen.
Oktober 2007
37
