H I Tuiden aan d ie JL^amgeti llijk door Cor Oudendijk Inleiding Een plattelandsgemeente is niet te vergelijken met een stad als bijvoorbeeld Hoorn of Enkhuizen. Daar zie je bebouwing uit de 17e eeuw broederlijk naast latere hui zen uit de 19e eeuw staan. De stadsbebouwing werd wel aangepast aan de eisen van de tijd, maar bleef in basisop zet vaak grotendeels hetzelfde. Wanneer je door Langedijk rijdt of loopt dan krijg je een beeld van een bebouwing die, vergeleken met een oude binnenstad, niet zo heel erg oud is. Echt oude huizen zie je niet meer. Toch heeft er wel degelijk oude bebouwing gestaan die op sommige oude foto's nog te zien is. In het navolgende stukje laten we u wat van die oude afbeeldingen zien en een paar foto's van huizen in aanbouw. Vroegste huizenbouw De eerste huizen aan de Langedijk moeten eenvoudige bouwsels zijn geweest met rie ten daken. Op oude prenten staat dit soort woningen afgebeeld. Lange, lage huizen met rieten daken. De wanden zullen van wilgen- takken zijn geweest die misschien besmeerd waren. In de kuststreek van Friesland, Gro ningen en noord Duitsland moesten de onderkomens op kunstmatige heuvels wor den gebouwd, terpen genaamd. Ook in het huidige Noord-Holland wierp men terpen of wierden op. Rond Schagen en in Warmenhuizen zijn nog terpen te zien. Vlak voor Schagen is langs de provinciale weg de fraaie terp Avendorp te zien. In Langedijk zijn niet direct aanwijsbaar plekken te vin den waar terpen zijn opgeworpen. Toch kan met enige fantasie het stuk Dorpsstraat ten noorden van de Mid- denkoogweg doorgaan voor een terp. Het is een aanlok kelijke gedachte om het nabijgelegen Barnewiel in ver band te brengen met een dijkdoorbraak. Wanneer we dan helemaal onze verbeelding de vrije loop laten, zien we in gedachten een terp met daarop één of meer boerenwo ningen, omgeven door water. De kunstenaar die dit heeft uitgebeeld, roept een angstaanjagend beeld op van een kunstmatige woonheuvel omgeven door kolkend water. Zo moet het zijn geweest om op een terp te wonen bij storm en met hoog water. Zo moet het terpenlandschap er ongeveer hebben uitgezien. Bij laag water werden de laaggelegen gronden gebruikt voor beweiding, bij hoog water liep alles onder. Dit is vergelijkbaar met uiterwaarden langs een rivier. In streken, arm aan steen als bouwmateri aal, werd van oudsher veel hout gebruikt voor de bouw van boerderijen en woon huizen. Denk maar aan de Zaanstreek en Waterland, waar nu nog prachtige voor beelden van houten huizen staan. Lange- dijk maakte destijds geen uitzondering hierop. In landen om ons heen treffen we de zogenaamde vakwerkhuizen aan: hou ten stijlen, regels en schoren vormen een stevige constructie. De ruimte ertussen werd opgevuld met een vlechtwerk van takken en daarna bestreken met leem. In de kuststreek van het huidige Neder land is een heel ander soort constructie voor houten wanden toegepast. Dit gold voor zowel stadshuizen als voor de bebou wing in dorpen. Elk huis werd opgetrok ken als een houten skelet met een wand die bestond uit planken, die tegen het houtskelet werd aangebracht. In de steden zijn de echte houten huizen door de vele stadsbranden verdwenen. 52 Oktober 2006

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Van Otterplaat tot Groenveldsweid - Langedijk | 2006 | | pagina 53