P. BLOM Bzn. - OUDKARSPEL
Het vakmanschap van de smid
Door de smid zelf gesmede boren (foto Rien van Zuijlen)
Die uiteinden werden in het vuur zo heet gemaakt dat ze
bijna vloeibaar waren. Dit mocht ook weer niet té heet,
anders verbrandde het ijzer. Dan werden ze met wat wel-
middel op het aambeeld aan elkaar geslagen, dit heet dan
wellen. Ja, de smeden maakten soms mooie dingen, kijk
maar eens naar sommige scharnieren van kerkdeuren of
smeedijzeren hekken en poorten.
Eigen gereedschap maken
Maar ook gereedschappen moesten ze vroeger soms zelf
maken. Zo werden bijvoorbeeld hun boren uit een stuk
staal gesmeed.
Niet zo'n mooie spiraalboor van de Gamma, maar een
iets grovere met twee snijkanten aan de onderkant en
bovenaan een vierkante conische stift, die in de boorma
chine paste.
Maar hoofdzakelijk waren ze bezig met het maken en
repareren van gereedschappen en voorwerpen voor
anderen. Dingen die je nu alleen nog in musea ziet. Zoals
geklonken kachelpijpen, in allerlei vormen, of een elle
boog of een kachelpijp met een zak er aan.
Die heetten dan roetzakpijpen. Neem een slikkersbeugel
(een beugel om met een net slik uit de sloten te bagge
ren) en niet te vergeten de paarden, voorzien van nieuwe
hoefijzers. En wat dacht u van een gat in de bodem van
een pan, die werd vroeger dichtgelast. Om een beeld te
geven van het loon van de smid. Voor het dichtmaken
van een pan werd in 1947 veertig cent berekend. Tegen
woordig wordt de pan weggegooid.
Zo ziet u maar weer we zijn heel wat rijker geworden aan
de ene kant, maar we worden armer wat betreft de oude
technieken. De oude ambachten raken verloren.
De briefhoofden van middenstanders waren soms echte
kunstwerken, getuige deze kop van de smid P. Blom Bzn.
uit Oudkarspel.
crj Electr. Smederij Hoefsmid met Rijks diploma.
Autogene Lasch- en Snij-inrichting. Ingericht v. Draaiwerken
Speciaal adres voor paarden met kreupele of stramme gangen. Paarden die
zich strijken, inklappen, enz. Mandei in Huishoudelijke Artikelen.
txxxxxxxxacscxaoKxacoiOcxx;
Oktober 2006
31