iwenen lamni
lenaam
veirdj
Informatie over de Stichting Regionale Archeologie 'Gheest-manambocht'
In overleg met de Grontmij in het gemeentehuis van
Langedijk, verleende men ons alle medewerking aanwe
zig te zijn bij de ontgravingen in het gebied ten zuiden
van de Provincialeweg Koedijk- Noordscharwoude en bij
de Twuyverweg van St. Pancras. De Grontmij doet mo
menteel archeologisch vooronderzoek om te voldoen aan
het Programma van Eisen dat het z.g. verdrag van Malta
stelt. In Harenkarspel is ons door B&W gevraagd nader
onderzoek te doen bij de Nuwendoorn naar de 'Sluze'
Ook elders in Nederland kunnen onze leden in principe,
maar altijd na toestemming ter plaatse, deelnemen aan ar
cheologisch onderzoek. Samenwerking is dan belangrijk
èn gezellig!
Wie zich aan wil sluiten bij onze stichting R.A. 'Gheest-
manambocht', die onderdeel is van de Archeologische
Werkgemeenschap Nederland (AWN) afd. N.-Holland-
N., kan inlichtingen vragen en/of zich opgeven bij een
van de onderstaande bestuursleden. Het lidmaatschap/
donateursschap, bedraagt 5 per jaar.
Langedijk: Wijb Ouweltjes (0226-313138)
Heiloo: Ger Kalverdijk (072-5330679)
St. Pancras: Joost van der Molen (072-5641401)
Harenkarspel: Jan Barsingerhorn (0226-391628) en Wim
Dekker (0226-393279)
Schagen: Frans Diederik (0224-296548)
door Cor Oudendijk
Inleiding
Veel mensen in West-Friesland dragen een achternaam
van een plaats. Denk maar aan Koedijk, Langedijk,
Schagen en Haringhuizen, om er maar een paar te noe
men. Ook de plaatsen uit het oostelijke deel van West
Friesland zijn vaak in achternamen terug te vinden.
Twisk, Lammerschaag, Wognum, Hauwert en zelfs de
dubbele achternaam Oostwoud Wijdenes komen allemaal
voor. Opvallend is dat Langedijk uit Langedijk kan ko
men en Haringhuizen uit Haringhuizen. De klemtoon ligt
duidelijk anders. Destijds was de naam Opperdoes (met
de klemtoon op 'op') een bekende naam in Langedijk.
Voor zover is na te gaan, komen er momenteel in deze
omgeving geen personen meer voor met deze naam. De
enkele mensen met de familienaam Opperdoes wonen
o.a. in Leuven, Hoofddorp en Oosterhout (NB). Het aan
tonen van enig familieverband is tot nu toe niet gelukt. De
aanleiding tot deze korte reconstructie vormde de schen
king van enkele kledingstukken en daarbij een paar oude
portretjes, door de heer A. van Nienes uit Badhoevedorp,
wiens moeder een Opperdoes was.
Waar kwamen zij vandaan?
In de archieven vinden we in de tweede helft van de 18e
eeuw Jan Jansz Opperdoes. Jan kwam vóór 1750 ter wereld
in de Hazepolder onder Petten. Enige connectie met het
dorp Opperdoes is vooralsnog niet gevonden, maar het is
zeer aannemelijk dat een voorvader daar vandaan kwam.
Van Jan is bekend dat hij op 19 januari 1763 trouwde met
Maartje Jans Visser, ook afkomstig uit de Hazepolder. Het
jaar daarop deden zij in september belijdenis voor de kerk
in Petten. Jan en Maartje kregen in ieder geval tussen 1765
en 1777 negen kinderen.
Hiervan heetten er drie Guurtje en vier Jan, een bewijs
van de grote kindersterfte in die tijd.
Opperdoes naar Langedijk
De jongste telg, de vierde kind met de naam Jan, vertrok
op een zeker moment naar Zuid-Scharwoude.
Kort na 1800 moet hij hier in het huwelijk zijn getreden
met Maartje Blom, dochter van Klaas Blom en Guurtje
Kliffen. Van Jan Opperdoes en Maartje Blom zijn in ieder
geval zeven kinderen bekend.
In de periode 1806-1822 werden zij geboren. Niet van elk
kind is bekend of het volwassen werd, in ieder geval wél
zoon Klaas, geboren op 26 oktober 1812, net aan het einde
van de Napoleontische tijd dus.
Klaas staat later te boek als landbouwer, een veel voorko
mend beroep overigens aan de Langedijk. Vader Jan over
leed op 46-jarige leeftijd in 1823.
Klaas Opperdoes zocht zijn vrouw nog in Zuid-Schar-
woude, maar vertrok later naar Noord-Scharwoude.
Zijn vrouw Grietje was een dochter van Cornelis
Houtkooper en Sijtje Duin.
Grietje werd niet zo oud, zij overleed in november 1853.
In die tijd waren er vier kinderen gekomen: Jan in 1839,
Sijtje in 1843, Cornelis in 1846 en Klaas in 1852.
De nog jonge weduwnaar Klaas Opperdoes hertrouwde
in 1855 met Guurtje Ootjers, 'dienstbare' van beroep en
een jaar jonger dan Klaas. Ook hieraan was Klaas relatief
kort getrouwd, Guurtje overleed in 1864.
Klaas werd overigens zelf ook niet zo oud. Zijn leven
kwam aan een eind in 1872. We moeten wel in ogen
schouw nemen dat de levensverwachting in die tijd lager
lag dan momenteel. Waarschijnlijk is Cornelis Opperdoes
de enige van de vier die volwassen is getrouwd.
Hij, geboren in 1846 te Noord-Scharwoude, trouwde in
1867 op twintigjarige leeftijd met Neeltje Schuijtemaker,
dochter van Jan Schuijtemaker en Grietje de Geus.
24
Oktober 2005
