Herberg 't Huis de Brederode'
Beide familiewapens lijken namelijk heel sterk op elkaar.
De rode leeuw in beide wapens duidt op afstamming uit
het grafelijke huis van Holland.
Uiteindelijk is vastgesteld dat de krul in de staart van de
leeuw die van Van Teylingen aanduidde.
Deze familie leek ook het meest voor de hand liggend,
omdat zij ooit ambachtsheren van Oudkarspel zijn ge
weest. Het wapen in de muur is daarna in de juiste fami-
liekleuren geschilderd.
Toch bleef er de vraag bestaan hoe het kon dat beide wa
pens zo op elkaar leken. Temeer omdat naast 't Regthuis
vroeger 'Het huis de Brederode' had gestaan. Misschien
ligt de verklaring in het feit dat de nakomelingen van
Dirk van Theylingen (van Brederode), levend van 1180 tot
1236, zich Van Brederode zijn gaan noemen.
Hierdoor is het mogelijk dat twee families bijna identieke
wapens voerden.
De schout en de secretaris
Hoe oud de herberg precies was is moeilijk na te gaan.
Aangenomen mag worden dat reeds vóór 1700 er een
pleisterplaats bestond in het centrum van Oudkarspel.
Er is een jaartal ge
noemd van 1650,
maar dit is erg
moeilijk na te trek
ken. Wel bleek bij
de sloop van de
verbrande resten
in 1954 dat op een
spant het jaartal
1717 stond gehakt.
De oudste zoon
van de al genoem
de Willem Dirksz
van Breeroo, was
Cornelis. Hij noem
de zich volledig
Cornelis Willemsz
van Brederode en
werd schout in
Oudkarspel.
De grafzerk van Willem Dirksz van Breeroo ligt nog altijd in de
Allemanskerk te Oudkarspel.
De schout was een soort ordehandhaver en in die functie
trad hij bijvoorbeeld ook op als aanklager in civiele rechts
zaken. Het was in die tijd niet ongebruikelijk dat men ver
gaderde ten huize van de schout.
Daarom is het heel aannemelijk dat het woonhuis naast
het Regthuis 'Het huis van Brederode' werd genoemd.
Bekend is ook dat Huijbert Cornelisz van Brederode,
de zoon van de schout, van 1667 tot 1692 secretaris van
Oudkarspel is geweest.
Omdat dergelijke ambtenaren zelden
konden leven van dit werk, hadden zij
vaak één of meerdere banen erbij.
Het zou best mogelijk kunnen zijn dat
de schout en later diens zoon de secre
taris, een herberg uitbaatten naast het
Regthuis.
Bekend is in ieder geval dat op 16 janu
ari 1684 een publieke verkoping werd
gehouden ten huize van Huijbert van
Brederode. Ook wordt beschreven dat de vierschaar (het
rechtsprekend college) bij de schout bijeen kwam.
Toen de familie later niet meer in Oudkarspel woonde,
bleef de naam toch behouden bij de volgende kasteleins.
De herberg
De amateur historicus Klaas Zeeman (1878-1962) noemt
geen duidelijke bron wanneer hij het heeft over 'Het huis
de Brederode'. Hij noemt een eigendomsbewijs uit 1717
waarin Arent van Laetensteijn eigenaar werd van een
'huijs ende erve, met een vermaeckelijk speelhuis, stal en
wagenhuis, kookhuis, bleekveld en moestuintje, staande
en gelegen in Oudkarspel, ten westen van de Herestraat
(=Dorpsstraat), ten noorden belend aan het dorpsraad
huis, alles geoppropineerd (=samengevoegd) tot een her-
berghe genaamd 'Huis de Brederode'.
///J' <ira/Jf/.
De pentekening van Cornelis Pronk toont de herberg naast het
oude Regthuis in het jaar 1736.
10
Oktober 2005
