Bestaan er soms nog Deense Langedijkers?
Er werd vermoedelijk veel vee naar de grote steden in
Noord-Duitsland geëxporteerd. Iedere hoeve had een
moestuin met kool, uien, bieten, erwten en bonen voor ei
gen gebruik. Waarschijnlijk werd een gedeelte verkocht in
Kopenhagen, maar gespecialiseerde groenteteelt had men
niet.De nieuwe bewoners namen dus het verbouwen
van wortelen, prei, uien en kool ter hand, gewassen die
door de Denen bijna niet werden geteeld. Christiaan stond
ze toe het hele eiland te bewonen in dorpen met namen
als Taarnby, Kastrup, Timmerop en Groot (Store) en Klein
(Lille) Magleby. Alleen in het havenstadje Drag0r schijnen
nog Denen te hebben gewoond. De immigranten mochten
recht spreken naar Hollands gebruik, hun eigen tradities
handhaven en hun klederdrachten blijven dragen.
Het dorpje Store Magleby op een oude tekening en het
kerkje dat duidelijk Hollandse kenmerken heeft
en zeven schepenen. De schout was het hoogste gezag,
hij werd voor het leven gekozen. De schepenen werden
gekozen voor één jaar. Op 29 april 1818, bijna 300 jaar na
aankomst op Amager werd de schepenbank vervangen
door een gemeentebestuur. De Hollanders integreerden
in de Deense samenleving. Op 1 april 1974 werden de ge
meenten Drag0r en Store Magleby samengevoegd.
Gebruiken
Store Magleby stond bekend als 'Holl^nderbyen' (Hol
lands dorp) en in deze plaats handhaafden zich gewoon
ten in spel, klederdracht en eetgewoonten. Heel lang is
het 'katknuppelen', ook bekend in West-Friesland, en het
kinderspel 'bikkelen' in zwang gebleven. Het katknuppe
len werd echter wel door een ruiter te paard uitgevoerd.
Verder mochten zij vrij vogels vangen en kregen zij vis
rechten. Prima geregeld, zullen we zeggen, maar dit 'pa
radijs' duurde niet erg lang. Koning Christiaan kwam in
aanvaring met de Deense en Zweedse adel door teveel
nieuwe ideeen en te drastische maatregelen. Hij verdween
met vrouw en Duvekes moeder van het toneel en werd
opgevolgd door koning Frederik I. Deze herriep de privi
leges voor de Hollandse kolonisten. Ze hoefden niet weg,
maar werden geconcentreerd in het dorp Store Magleby
op het zuidelijk deel van Amager. Veel verdreven Deense
boeren mochten terugkeren en er ontstond strijd tussen
de twee bevolkingsgroepen. Lang heeft het geduurd voor
Hollanders en Denen integreerden.
Pas in 1759 werd het geaccepteerd dat de Hollandse
schout Jacob Gerritsz Bakker trouwde met Gertrud Hans-
datter uit een naburig dorp.
Vanaf 1521 tot 1818 hadden de Nederlanders hun eigen
bestuur volgens Nederlands model. Er was een schout
Het katknuppelen op een paard. (Foto Dirch Jansen)
In 1668 werd, in een beschrijving van een koninklijk feest,
al het volgende beschreven: De Nederlanders op Amager
waren aangezegd dinsdag hun vastenavondviering, die zij jaar
lijks voor duizenden mensen houden, op het Slotsplein te to
nen... Dat gebeurde in de namiddag. Te paard kwamen zij in
een optocht met vlaggen, hooivorken en staken. Zij stootten
zo lang tegen een tussen twee palen opgehangen ton, waarin
zich twee levende katten bevonden, tot de bodem eruit viel en de
katten ontsnapten. Dit vermaak werd tot de avond vanaf het
koninklijk slot gadegeslagen."
36
Oktober 2004
