D
ren
e geseniec
ILenis van een nm
bewonen
en zijn
door Cor Oudendijk
Inleiding
Wanneer je ruim 45 jaar in hetzelfde huis hebt gewoond
dan voel je jezelf min of meer daarmee verbonden. Als
je dan ook nog van historie houdt, dan is een onderzoek
naar de geschiedenis van dat huis voor de hand liggend.
Het huis waar ik over spreek staat nu bekend als Dorps
straat 453 in Zuid-Scharwoude, maar dat is niet altijd zo
geweest. In het stuk hierna wil ik aantonen dat een onder
zoek niet droog hoeft te zijn, vooral als er nog wat valt te
vertellen over het huis en zijn bewoners.
Het begin
Bij de eerste kadastrale opmeting rond 1830 werd min of
meer voor het eerst alles opgetekend en vastgelegd. We
zien dan een dorp dat opvalt door de vele open plekken,
weinig bebouwing aan de westkant van de Dorpsstraat en
veel meer stolpboerderijen dan nu. De boerderijen ston
den over het algemeen 'op de dijk', dus aan de oostkant
van de straat. De percelen aan de 'lage kant' liepen vaak
door over de straat, zodat er een beeld van zogenaamde
'overtuinen' ontstaat. Dit is vergelijkbaar met bijvoorbeeld
de Nieuwe Streek in Kolhorn en IJlst in Friesland.
Het dorp Zuid-Scharwoude werd verdeeld in drie sec
ties, A, B en C. Het perceel waar we over spreken kreeg
nummer C 135 en was eigendom van de schuitenmaker
Jasper Kist die een bedrijf had op de plek waar nu Dorps
straat 454 (familie Care) staat. De schuitenmakerij was
aan de kant van de Achterburggracht. Daar stond achter
op het erf een 'pikboet', een schuur waarin houten schui
ten werden geteerd. Het is aannemelijk dat op C 135, dat
omschreven staat als 'erf en weiland', een schuitenhelling
aan de Voorburggracht is geweest. In de jaren '80 van de
20e eeuw kwam namelijk een flinke lading gele klinkertjes
tevoorschijn wat er op kan duiden dat het niet louter wei
land was.
Bouw eerste huis
!8S <f
l gj S~ Sec--(-t'c C- 3
JCj fff eoP'e
r 8 3^
De kadastrale opmeting door de jaren heen.
In het Kadaster is te vinden dat in 1859
een huisje werd gebouwd op het ge
noemde perceel met het nieuwe num
mer C 1153. In het bevolkingsregister
treffen we al in 1858 Jacob Kist als be
woner aan op dit nummer. We mogen
er dan ook van uitgaan dat 1858 als
stichtingsjaar klopt. Jacob, geboren in
Noord-Scharwoude in 1802, kwam
met zijn gezin uit Berkhout en was
daar ook schuitenmaker. Zijn vrouw
Ietske Keetman was in 1799 geboren
te Enkhuizen. Het gezin Kist verhuis
de naar Noord-Scharwoude.
Reeds in 1863 werd het huisje ver
kocht aan Pieter Pater, waarmee het
van Hervormde in Rooms Katholieke
handen overging.
Zuid-Scharwoude zoals opgemeten rond 1825-1830. Het donkere perceel
was toen nog onbebouwd en zou in 1858 het hier besproken huisje krijgen.
Pieter Bakker, in 1830 te Zuid-Schar-
woude geboren en landbouwer van
beroep, werd in 1871 eigenaar.
26
Oktober 2004
StcJie C HS3
*r- 3
jro
L-7*770
_j1
RcPhuts c.n b ffinaUq ut L
JJ/yKkaoi l*iu>/b.'
\/e. v.Twiiit/ji' K3
