(Diriooirs
feenve:
Geré van R
ij n op de hondenkar
door Jan IJ ff
Op deze plek speelde zich het verhaal van de
'schoorsteenvegers'af. De brand woedde in het pand
waar later Gert Stam woonde, het tweede huis rechts.
Geheel rechtsvoor is nu de winkel van Kayer,
links bevindt zich nu reisbureau De Langedijk.
Welke winter en in welk jaar weet ik niet precies meer.
Wel weet ik nog dat het erg koud was en heel hard vroor
en dat daarbij een harde oostenwind waaide. Op zulke
dagen verlang je niet naar een brandje, maar het
gebeurde wel. Een schoorsteenbrandje in dit geval, dat in
die tijd veel meer voorkwam. Er werd toen met heel
andere middelen gestookt waardoor de schoorstenen erg
vuil konden worden. Hierdoor was de kans op een
brandje in de schoorsteen veel groter.
Een brandmelding dus, welke in die tijd nog met
wekschellen plaatsvond. Ook was er in die tijd nog geen
sprake van één brandweer aan de Langedijk, maar was
het zo dat de twee dorpen Oudkarspel en Noord-
Scharwoude samen gingen. De twee zuidelijke waren het
nog niet eens. Langedijk Noord rukte dus uit want het
betrof een pand in Oudkarspel. Op het bijgevoegde plaat
je kunt u zich (misschien) oriënteren.
Het pand rechts is de voormalige smederij van Nap
(eerder Van Galen) en nu Kaijers Woninginrichting. Na
de nodige voorzieningen in de woonkamer werd de
ladder naar de schoorsteen geplaatst en ging Piet
Heidsma met de ramoneur1) aan het werk. Alles verliep
snel, wat heel gelukkig was, want Piet was tot op het bot
verkleumd. Wat ben je dan blij als zo'n klusje klaar is.
Gauw naar huis en lekker doorwarmen. Op het laatste
moment kwam een oud vrouwtje, die ergens daarachter
woonde, aanlopen en zei:
"Hoor 'rs effies, ik weun hier vlak achter en jullie benne
hier nou toch, kenne jullie boi moin ók de skoorstien niet
effies rage? Dat zou ik zo graag wulle want 't is al een
paar jaar niet beurd."
Een ramoneur is een werktuig waarmee de brandende
roetlaag uit de schoorsteen wordt geslagen.
Gert van Rijn, geboren in 1909, was jarenlang melkboer in
Langedijk. De melkzaak, die door zijn vader was gestart
bevond zich aan de Noordscharwouder kant (zuidzijde)
van de Spoorstraat. De noordkant van deze weg was
Oudkarspels gebied. Gert was geboren in de Stuartstraat
in Alkmaar (in de Alkmaarse Spoorbuurt) en kwam in
1912 met zijn ouders en broer Hendrik naar Langedijk.
Vader Gerardus Hendricus van Rijn, geboren te Abcoude
Proostdij, startte de melkzaak aan de al genoemde
Spoorstraat, ofschoon hij daarvóór helemaal geen melk
boer was, maar in Alkmaar een bodedienst op
Amsterdam had onderhouden.
Toen Gert de zaak van zijn vader overnam was hij nog
geen 21 jaar en moest zelfs wachten tot hij die leeftijd
bereikte voor hij melkboer mocht worden. Hij verhuisde
naar de Oosterstraat in Noord-Scharwoude. Gert stopte
in 1968 als melkboer, waarna zijn zoon Gerard de melk
zaak voortzette. Op het moment dat laatstgenoemde
besloot te stoppen had de zaak precies 80 jaar bestaan.
Gert van Rijn overleed in 1994.
W—
Gert van Rijn op de
hondenkar, met daar
voor de hond Bob,
vlak vóór het uitrij
den van de melk
naar de klanten. In
de winter maakte
Gert gebruik van een
hondenslee. De foto
werd midden jaren
'20 genomen naast
de melkzaak aan de
Spoorstraat.
(foto van W.Greuter-
van Rijn).
Oktober
I
--
44
2003
