ié 'D.
■aJ
cine
VIS
door Cor Oudendijk en Cees Rutsen
Inleiding
Op 22 oktober 2002 werd in café 'De Schelvis' in Zuid-
Scharwoude een dubbel jubileum gevierd. Kastelein Pé
de Nijs werd 50 jaar en de huidige Schelvis bestond 25
jaar. Reden voor een feestje dus, maar ook reden om te
kijken hoe oud deze gelegenheid nu werkelijk is. Vanaf
het begin stond 'De Schelvis' bekend als een typisch
Rooms Katholiek café, als tegenhanger van 'De Roode
Leeuw'. Het is zelfs een tijdje zo geweest dat de pastoor
er op toezag dat er ook daadwerkelijk katholieke klanten
kwamen. Gelukkig is die verzuiling heden ten dage
verdwenen en repeteert zelfs de fanfare 'Kunst na
Arbeid' in dit café en staat de horecagelegenheid open
voor iedereen. Vanuit zijn achtergrond als brandweer
man heeft Cees Rutsen het verhaal van de fatale brand in
1973 op papier gezet. Cor Oudendijk ging op zoek naar
de stichtingsdatum en de kasteleins van het café.
gesloopt. Het café stond vanaf dat moment pal langs de
nieuw aangelegde Kastanjelaan.
Het café 'De Schelvis' zoals velen het zich nog
zullen herinneren. Rechts het kleine zaaltje
met daarachter de kolfbaan. Links is nog het
oude huis te zien waar achterin Dirk van
Kleef woonde. In het voorste deel woonde eerst
Jan Koenis en later enige tijd Klaas Bruin.
Het tentje linksvoor was van
Dirk Broersen die er vis verkocht.
(foto Nel Bleeker, Bergen NH)
aa
Het gearceerde gedeelte is C 120; links staat op C 122 het huis
van chirurgijn Berg. Opmeting rond 1830.
Het begin
Op de eerste kadastrale kaart 1825/1830) komt op de
plek van Café 'De Schelvis' geen gebouw voor. Het stuk
land (kadastraal sectie C nummer 120) is dan eigendom
van Gerrit Frans Berg, van beroep chirurgijn. Het staat
beschreven als tuin. Meest aannemelijk is dat het een
boomgaard betrof omdat in deze hoek destijds meer
boomgaarden waren. Berg woonde zelf in het huis dat
later nog jaren links van het café heeft gestaan. Oudere
mensen zullen nog wel weten dat Dirk van Kleef daar
woonde in het achterste deel. Vóór werd eerst bewoond
door Jan Koenis en zijn vrouw Marie Spanjaard en rond
1960 door Klaas Bruin en Riet v.d.Weide. Toen het plan
Koog-Noord werd ontwikkeld verdween de oude
Roosterbrug over de Achterburggracht en werd het water
gedempt. Het oude huis werd vrijwel gelijkertijd
Zowel het oude huis als de boomgaard
werden rond 1830 verkocht aan Mietje
Vervoren, huisvrouw van Klaas Muntje-
werf. Na een veiling in 1854 werd Jacob
Trompetter, rietdekker uit Zuid-Schar-
woude eigenaar van beide percelen.
Tussen 1850 en 1860 treffen we als bewo
ner van het genoemde oude huis Gerrit
Roelof Berg aan, van beroep wijnkoper en
een zoon van de chirurgijn. Om een beetje zicht te krijgen
op de huizen in Zuid-Scharwoude helpt de toentertijd
gehanteerde huisnummering. Het vroegere schoolhuis
aan de Koog had bij de eerste huisnummering het
nummer 91 gekregen. Wijnkoper Berg kreeg 92. Dit
bewijst dat het café er nog niet stond.
In de genoemde tienjaarlijkse periode verandert het huis
van Berg van bewoner en krijgt dan een nieuw huis
nummer. In 1859 vestigt hier zich geneesheer Pieter Stolp
uit Andijk. Ertussen zijn twee nummers in gebruik
genomen, 124 en 125, toebedeeld aan Dirk van Kleef,
herbergier. We zitten nu dus heel dicht bij het stichtings
jaar van herberg 'De Schelvis'. Het meest aannemelijk is
dat begin 1860 dat tijdstip is, uitgaande van het bevol
kingsregister. In dat jaar werd namelijk het perceel met
daarop de boomgaard gesplitst in twee nieuwe stukken
grond. Door aankopen van geneesheer Stolp ontstond
een nieuwe verdeling van de erven. Nummer C 1167 met
huis en erf en C 1168 omschreven als tuin.
26
Oktober 2003
IS7
.na
iii
