fiftl
Het leven van dominee Melchers
In het kort zijn verdere leven
Tweede Kamerlid voor de SDAP
In februari 1899 vertrok Melchers met zijn gezin naar
Friesland. Hij ging aanvankelijk in Huizum wonen
omdat hij in Leeuwarden nog kon worden opgeroepen
voor de schutterij. Die indienstneming was in strijd met
zijn antimilitaristische overtuiging.
Op het SDAP-congres in
Leeuwarden werd hij
gekozen tot lid van het
hoofdbestuur van deze
partij. Bij de Tweede
Kamerverkiezingen
werd hij door het district
Leeuwarden kandidaat
gesteld en werd daarbij
gekozen tot Tweede
Kamerlid. Het werk gaf
hem niet de voldoening
die hij zich ervan had
voorgesteld. Op dok
tersadvies verhuisde het
gezin naar Den Haag
hetgeen echter in de
SDAP in Leeuwarden
grote ontstemming te
weeg bracht. De vraag
kan worden gesteld of
hij in de volksvertegen
woordiging eigenlijk
wel tot ontplooiing kon
komen.
Over de kandidaatstel
ling in 1901 kreeg Mel
chers onenigheid met
Troelstra. Ook de op
richting van de Centrale
Arbeidersverzekering
en Depositobank gaven
conflicten met Troelstra.
Deze zaken waren aan
leiding voor Melchers
om zich niet meer
beschikbaar te stellen
voor de Tweede Kamer.
Gerrit Willem Melchers zoals de tekenaar
Jan Boon hem weergafin 1947.
Terug in de maatschappij
Het eerste wat hem te doen stond was weer een maat
schappelijke positie zien te verkrijgen. In 1905 vestigde
hij zich in Alkmaar als mededirecteur van een handelsbe
drijf in kunstmeststoffen en veevoederartikelen.
Op 27 juni 1907 werd hij aangenomen als Vrijmetselaar in
de loge De Noordstar te Alkmaar. Melchers zou zijn hele
leven een enthousiast Vrijmetselaar blijven.
Meer en meer kreeg hij echter behoefte het predikanten
ambt weer op te nemen. Op 23 augustus 1908 deed
Melchers zijn intrede als predikant bij de Ned.Herv.
gemeente te Ursem. Hij bleef in Ursem tot mei 1910 waar
na hij vertrok naar Purmerend. Intussen had hij zijn lid
maatschap van de SDAP opgezegd.
In augustus 1911 vertrok hij naar zijn nieuwe standplaats
Almelo. Zijn politieke belangstelling was in de Eerste
Wereldoorlog weer toegenomen en in 1918 had hij zich
weer bij de SDAP aangesloten. Intussen was hij wel naar
Warga verhuisd, een klein dorpje bij Leeuwarden, waar
hij in september 1919
zijn intrede als predi
kant deed. Hij was toen
50 jaar oud. Bijna vijf
tien jaar zou hij hier blij
ven.
Nog niet met pensioen
Op 15 april 1934 nam
ds. Melchers afscheid
als predikant van
Warga. De familie ver
huisde kort daarop naar
Heiloo. Hier woonden
ze enige jaren voor ze
besloten om naar Den
Haag te gaan waar hun
enige zoon woonde.
Maar het verblijf aldaar
was van korte duur. Hij
begon steeds meer terug
te verlangen naar het
werk in een eigen kerke
lijke gemeente.
Op 25 juni 1939 deed hij
zijn intrede als tweede
voorganger van de
Vereeniging van Vrij
zinnig Hervormden in
Hengelo, de woonplaats
van zijn oudste dochter.
Melchers bleef twee jaar
in Hengelo voor zijn
nieuwe woonplaats
Amsterdam werd. Daar
woonde hij één jaar bij
zijn dochter. Toen de
Hervormde Gemeente van Bussum een beroep op hem
deed gaf hij daaraan wederom gehoor. Op 20 september
1942 werd hij daar als voorganger van de kring van
Vrijzinnig Hervormden bevestigd.
In augustus 1945 nam hij afscheid, hij was toen 76 jaar. Hij
bleef echter wel te Bussum wonen. Hier overleed Gerrit
Willem Melchers op 27 juni 1952. Een markante persoon
lijkheid was heengegaan.
Bronnen: Thoth en 'Het leven als een te voltooien bouwwerk.
Vijf portretten van Vrijmetselaren' door Gilles
W.B.Borrie. De afbeelding van Ds. Melchers komt
ook uit genoemd boek.
Oktober 2002
23
