tte O
L/oppendla
ILJkairspeJL
.Üen oud poidret
TUKO
door Dirk v.d. Widen
In het Oud-rechterlijk Archief van de Weeskamer van
Oudkarspel van 1577-1808 (inv.nr.6079) trof ik een reke
ning aan van de 'Zoppendag' uit het jaar 1801.
Zoppen of soppen zal wel iets te maken hebben met het
bevochtigen van brood. Verdam (Middelnederlands
woordenboek) bevestigt dit: 'De eene of andere vloeistof
(gekookte melk, karnemelk, vleeschnat, wijn, bier, water) waar
in brood wordt gebrokkeld of in gedoopt. Soppinge wordt ook
gebruikt van de instelling van het Avondmaal.'
Zo zijn we dus aangeland bij de viering van het
Avondmaal in Oudkarspel bijna twee eeuwen geleden.
Jammer dat in bijgaande rekening alleen maar de waarde
staat aangegeven van de ingrediënten en niet de hoeveel
heden, anders zouden we de Zoppendag heden ten dage
weer kunnen laten herleven.
De Reekening van Zoppendag van het Huurdeland van Jacob
Znt op Kerstijd in Jaar 1801
Aan Booter
Aan Tabak en Pijpe
1.00.0
0.10.0
Aan Suyker
Aan Koffij Te en kluytjes
Aan Janever
Aan Melk
Aan Beschuyt
Aan Wittebrood
Aan Vuur en moyte
Aan Rijs
Aan Melk
Aan Vlees en Brood en kaas
De geheele somma betragt
1.00.0
0.12.0
1.07.0
0.12.0
0.05.0
3.07.8
1.10.0
Van Avonds
0.12.0
0.12.0
1.00.0
12.07.8
Voldaan aan mij
Pieter Withoud
1 May 1802
De manier van noteren van bedragen werd in die dagen
in guldens, stuivers en penningen gedaan. De gehele
Zoppendag kostte dus ongeveer 12,50.
door Cor Oudendijk
In het boek 'Aangekleed gaat uit' troffen we op pagina 47
een afbeelding aan van het gezin van Pieter Kraakman en
Trijntje Schilder. Op zichzelf is het al zeldzaam dat van
een dorpsgezin een schilderij bestaat. Reden voor ons om
wat meer over deze familie uit te zoeken.
In het boek staat al aangegeven dat Pieter 'bij de
Broekerbrug' woonde. Dit klopt feilloos met de eerste
kadastrale kaart van ongeveer 1825. Hier staat op sectie C
nummer 5 Pieter Kraakman genoemd als winkelier. We
komen naar de huidige situatie uit op de plek van
Dorpsstraat 244. Schuin achter dit huis loopt een sloot het
Oosterdelgebied in, die lang bekend stond als de
Kraakmanssloot.
In de overlijdensregisters vanaf 1817 treffen we het over
lijden aan van de 9-jarige dochter Trijntje in 1819. Als
huisnummer wordt gegeven wijk B nummer 5. Ook dit
klopt met de situering van het huis. Wanneer zoontje
Jacob na 19 dagen overlijdt in augustus 1820 dan is buur
man Jan Oudes mede-aangever van het overlijden. Op
kadasternummer 3, rechts naast Pieter Kraakman treffen
we Jacob Oudes als landbouwer aan.
Pieter Kraakman was een zoon van Cornelis Kraakman
en Trijntje Schuit en geboren te Noord-Scharwoude. Hij
werd gedoopt op 25 november 1782 in de RK kerk. Op de
leeftijd van 21 jaar trouwde hij in 1804 met de drie jaar
jongere Trijntje Schilder. Pieter was lang niet onbemid
deld. Naast zijn winkel had hij ook nog een boerenbedrijf.
Vanaf 1840 liep het echter steeds minder goed en moest
hij uitverkoop houden. Toen hij overleed op 5 oktober
1849 woonde hij in een ongenummerd huis en was er van
de vroegere rijkdom niet veel meer over. Zijn weduwe
overleed ruim een jaar later op 30 december 1850.
Bronnen: -Toendertoid nummer 15; november 1999, uitgave
van Stichting Waarland van Toen.
-Geb.-huw - en overl.reg.Reg. Archief Alkmaar
De familie Kraakman op een oud schilderij
24
Oktober 2001
Ti
