De bouw van de R.K. kerk St. Joannes de Doper
De stoomheimachine om de eerste palen de grond in te slaan.
De bouw
Tevoren werd een geheel houten fundering gemaakt.
Hiervoor werden 851 houten palen van 9.00 m lengte,
waaronder 12 proefpalen van 12.00 m ingeheid. Daarover
kwamen kespen (dwarsbalken) van 15x25 cm en daar
weer een vloer van 8 cm dik. De bovenkant van deze
vloer kwam 2.00 m beneden de vloer van de kerk te lig
gen. Op deze houten constructie werd de hele kerk
gebouwd. Voor tegenwoordige begrippen haast niet meer
voor te stellen. In 1999 werd deze fundering nog geïn
specteerd door hier en daar wat op te graven. Alles bleek
nog in prima conditie.
legd. Dat kwam eerst in de jaren twintig. Slootwater
mocht natuurlijk niet worden gebruikt, omdat het ver
ontreinigd was, dus moest er zuiver welwater voor de
speciebereiding worden aangeboord. En omdat de water
leiding nog onbekend was werd er een regenbak gemaakt
van 26 kubieke meter die al het water opving van het ker-
kedak.
De kolommen van Zweeds graniet was ook een verhaal
apart.
10 stuks van 3,60 m, dik 65 cm
4 stuks van 3,60 m, dik 85 cm
6 stuks van 2,50 m, dik 50 cm,
In totaal 20 stuks van respectievelijk 3250, 5500 en 1325 kg
per stuk werden door het kerkbestuur gekocht en gele
verd. Ze moesten vóór 1 juli 1905 op het station in
Alkmaar of Heer-Hugowaard aanwezig zijn, verpakt in
kratten, dat wel. Daarna moest de aannemer zorgen dat
ze onbeschadigd met paard en wagen op het werk kwa
men en gesteld konden worden.
Telekranen waren nog niet uitgevonden en om ruim 62
ton over zand- en modderwegen naar Noord-
Scharwoude te vervoeren was geen kleinigheid. Toch
kwam alles onbeschadigd ter plekke en konden de pila
ren op hun plaatsen worden gesteld, waarvan een mooie
foto bewaard is gebleven. De pilaren, inclusief vervoer uit
Zweden, kostten de Kerkeraad 9575,-.
Een deel van het personeel op de steiger van het in
aanbouw zijnde koor
Een opmerkelijk feit is nog dat uit het bestek
blijkt dat er nog geen waterleiding was aange-
Het metselwerk in het bestek en met name de gewelven
zijn een hoofdstuk apart. Enorme hoeveelheden stenen
werden er gebruikt en alles werd nauwkeurig omschre
ven. Als je de kerk bekijkt, van buiten zowel als van bin
nen, dan zie je dat hier vaklui aan het werk zijn geweest.
Dat stond ook vermeld in §39:
"De aannemer mag voor de uitvoering dezer werken geene
andere werklieden in dienst houden, dan die volkomen
bekwaam zijn voor het vak waarvoor zij worden aangesteld.
En verder: "Vloeken, godslasteringen of het spre
ken van onzedelijke of dubbelzinnige taal is op het
werk ten strengste verbooden, evenals het hebben of
gebruiken van sterke drank; elke ondergeschikte van
den aannemer, die zich hieraan mocht schuldig
maken, wordt onmiddellijk van het werk verwijderd
en voor altijd den toegang ontzegd."
Bouwvakkers hebben dc naam nogal ruw in
de mond te zijn en dat kon je bij de bouw van
de R.K.Kerk natuurlijk niet hebben, 't
Drankprobleem is in honderd jaar echter wel
drastisch verbeterd.
't Hoofdstuk timmerwerk verraadt een enorme hoeveel
heid werk, uitgevoerd in degelijk Amerikaans grenen
hout. Alleen de spiltrap van 130 treden is al een hele klus
en om in de torenspits te komen moest nog eens een trap
van 60 treden worden gemaakt.
Stelposten waren er ook. Voor tegenwoordige begrippen
een lachertje. Vier wijzerplaten van 1,50 m diameter met
koperen cijfers kostte bijvoorbeeld 400,-. De stelpost van
het siersmeedwerk van 't ijzeren kruis met haan en bol
van roodkoper, met fleuron (sierornament) op het trans
epttorentje, het kruis op 't priesterkoor, de fleurons op
Oktober 2001
19
