em rniomumiemt niié Zu id' clia.rwoTiiLcle maar .A mil em door Jan IJff Inleiding Of het nu een stelp- of een stolpboerderij was, is slechts een bijkomstigheid. Een mooi en rijk gebouw was het, zeker in die tijd. Met 'in die tijd' wordt bedoeld het jaar 1745, dus nu 255 jaar geleden. Het gaat hier over de boer derij welke eens in Zuid-Scharwoude stond en in 1948 werd verkocht en in 1949 werd verplaatst naar het Open luchtmuseum in Arnhem. Wat was dat voor een boerde rij en wat maakt deze zo bijzonder? Zo bijzonder zelfs dat ze als museumstuk werd uitgekozen. Sloopplannen Er waren vergevorderde plannen tot sloop van de boer derij die er op dat moment verveloos en verwaarloosd bij stond. Gelukkig kwam de aankoop door het Openlucht museum juist op tijd. De overbrenging naar Arnhem vond plaats in de winter periode 1948-1949. Eén van de mooie en bijzondere gebouwen verdween hierdoor uit de Langedijk, die daar toch al zo arm aan was. Aan de andere kant is de stolp nu bewaard gebleven terwijl deze anders helemaal zou zijn verdwenen. De boerderij De boerderij was gebouwd in het jaar 1745, zoals op een ingemetselde gedenksteen stond vermeld. De tekst op deze steen luidt als volgt: 'Den 15 May 1745 heeft Jan van Twuyver oud 2,5 jaar aan dit huis de eerste steen gelegd' De plek waar deze boerderij stond was aan de Dorps straat in Zuid-Scharwoude, ten noorden van de huidige doorbraak naar de Lindenlaan, thans huisnummer 492. Dit sterke boerenhuis was zeer solide en rijk gebouwd en bevatte, zowel in het voorhuis als in het achterhuis, twee mooie met tegels ingelegde schouwen. Dit type schouw wordt 'smuiger' genoemd. Verder was er een tegeltableau waarop de figuur van Wil lem Karei Hendrik Friso (de latere stadhouder Willem de Vierde) uit het oude geslacht der Nassaus was afgebeeld. De schouw in het achterhuis werd geflankeerd door de figuren van de Apostelen Mattheus en Marcus. De boerderij zoals deze stond aan de Dorpsstraat in Zuid-Scharwoude Het huis was, zoals gezegd, in een tamelijk verwaarloos de staat. Het werd steen voor steen afgebroken. Het hout werk, zoals de binnenbetimmering, het vierkant enz., werd nauwkeurig gemerkt en genummerd en in Arnhem weer opgebouwd. De bewoners Voor belangstellenden is het zeker interessant om de bewoners van het huis te volgen tot aan de overbrenging naar Arnhem. Voor de duidelijkheid hebben wij de gene raties voorzien van de aanduiding lt/m5(It/mV). Allereerst vinden we de naam van Jan van Twuyver(I), die geboren was in het jaar 1693 te Oudkarspel. Als beroep was hij notaris aldaar en later ook in Zuid-Scharwoude, tot aan zijn overlijden in 1739. Hij was tevens procureur (behandelde rechtszaken) en vanaf 1725 ook weer te Zuid- Scharwoude. In deze laatste plaats was hij ook secretaris en regent van het wees- en armenhuis te Alkmaar. Zijn zoon Jacob, geboren op 21 augustus 1719(11) te Oud karspel, werd schout en secre taris van Zuid-Scharwoude, alsmede secretaris van het Geestmerambacht. Tevens oefende hij het boerenbedrijf uit en liet in 1745 de bekende, hiervoor genoemde, stolphoe ve bouwen. De eerste steen legging vond plaats door zijn zoon Jan op 2 1/2 jarige leef tijd. Jacob was gehuwd met Antje Vroon, een dochter van de schoolmeester. Jan van Twuyver(III), de eer ste steenlegger dus, was col lecteur over de gemeene- landsheffingen van Zuid- en Noord-Scharwoude. Zijn zoon Jacob van Twuy- ver(IV), geboren in 1775 te Zuid-Scharwoude, bewoonde Oktober 2000 47

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Van Otterplaat tot Groenveldsweid - Langedijk | 2000 | | pagina 49