Wat is er over gebleven van onze watermolens?
Een foto van het oorspronkelijke stoomgemaal aan de Oosterdijk, nadat in 1912 de bemaling met
twee vijzels was omgezet in centifugaalpompen
lange tijd bekend als 'de molen van Jong'. Momenteel
wordt hij bewoond door de familie Kriek.
Behalve deze twaalf molens was er nog een dertiende
molen, welke de Zuidscharwouderpolder bemaalde. Dit
was een kleine polder die was binnengedijkt in de grote
waterplas De Waard. De datum van sloop zal ongeveer
1876 zijn geweest.
Opvallend is het grote aantal molens dat werd gesloopt.
Mede oorzaak hiervan was in 1873 de bouw van een
groot stoomgemaal aan de Oosterdijk te Zuid-Scharwou-
de, net ten noorden van de Langebalk. Hierdoor ver
dween de noodzaak om de molens in stand te houden.
Sloop was dan de goedkoopste oplossing.
Niet meer slopen
Gelukkig werd in mei 1946 officieel medegedeeld dat alle
wind- en watermolens in ons land als natuurmonumen
ten werden beschouwd. Toestemming tot sloop kan
slechts worden verleend door een daartoe ingestelde
Rijkscommissie. Tot slot dus een goed besluit.
Bronnen:
- Eigen archiefstukken
- Molens in Noord-Holland; Meijer Pers Amsterdam 1981
Oktober 2000
33
