Wat is er over gebleven van onze luatermolens De 13 molens Waar stonden of staan deze molens, die de grote polder Geestmerambacht bemaalden, en wat is er van bekend? Om te beginnen kunnen we zeggen dat er van deze 13 watermolens nu nog twee zijn overgebleven. Deze twee staan anno 2000 nog te pronken aan de Oosterdijk. Van alle nog bestaande en verdwenen molens is van zeven stuks een afbeelding bewaard gebleven. Wat van de ver schillende molens bekend is volgt hierna. Van noord naar zuid was de meest noordelijk molen geplaatst op de Ambachtsdijk, nabij Kalverdijk. Deze noemde men de Serwielder of Zeewielen molen en hij werd gesloopt in ongeveer 1910. De molen stond officieel bekend als 'molen L'. Alle molens werden aangeduid met een letter. De volgende molen stond ook ten noorden van Oudkar spel aan het einde van de bebouwing van de Ambachts dijk. Deze werd de Trompersmolen genoemd en droeg de aanduiding 'molen K'. Waren alle molens al direct bin- nenkruiers, de Trompersmolen was begin 17e eeuw nog een wipmolen. De latere molen werd in 1879 door de bliksem geraakt en is verbrand. De derde molen stond even ten zuiden van de Hart Zuur- koolfabriek tussen de Dorpsstraat en het water van de Voorburggracht. Van deze molen, de 'molen I', zijn foto's bewaard gebleven. In 1903 is de slopershamer er echter in gezet. De prachtige kotmolen (molen G) aan de zuidkant van de Langebalk Molen H staande aan de ringvaart, later kanaal Omval-Kol- horn, iets ten zuiden van de huidige Roskamsluis De vierde stond vlak bij de latere Roskamsluis en was 'molen H'. Als bijzonderheid kan worden vermeld dat op 2 juli 1894 de bliksem insloeg en brand veroorzaakte. Gelukkig wisten de bewoners de brand zelf te blussen. In het jaar 1930 is ook deze molen afgebroken. Van molen H zijn nog diverse foto's beschikbaar. De Ambachtsmolens waren op één na, alle achtkante vijzelmolens met een wiekenvlucht van 84 tot 88 voet en draaibare kappen. De vijfde molen in de rij, molen G, was een geheel ander type. Men noemde het hier een 'kop- of kotmolen', ter wijl de officiële naam 'wipmolen' is. De plaats van deze molen was ten zuiden van de Lange- balkbrug. Naar het schijnt was de molen al in de tweede helft van de 16e eeuw gebouwd voor de droogmaling van de Bergermeer. Wanneer verplaatsing naar Zuid-Schar- woude heeft plaatsgevonden is niet achterhaald. Lange tijd werd hij aangeduid als 'de kotmolen van Jan Hart' en op een enkele afbeelding staat vermeld: 'molen Het Hart'. Of dit verband hield met de familienaam, is niet bekend. Door nog onbekende oorzaak is deze mooie molen ver brand op 23 augustus 1934. Oktober 2000 29

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Van Otterplaat tot Groenveldsweid - Langedijk | 2000 | | pagina 31