H
VTULl
Tl
door Jan IJff
Als iets is veranderd in onze gemeente, dan is het wel de
vuilnisophaaldienst. Laten we eens een stapje terug doen
in de tijd en gaan kijken hoe of het huisvuil werd ver
werkt in de tijd dat de Langedijker dorpen nog kleine
zelfstandige gemeenten waren. Dat wil dus zeggen, vóór
1 augustus 1941.
Bijna alle vuil werd, zonder er lang over na te denken, in
de Voorburggracht of Achtergracht gegooid en men zag
daar echt niet zoveel kwaad in. Denk niet dat er zoveel
huisvuil was als tegenwoordig. Oh, nee!
Alles wat maar brandbaar was werd in de winter in de
kachel verstookt. Kranten werden gebruikt als pakpapier
en ook versneden tot closetpapier (pleebriefies). Plastic
was er nog niet. Hout werd gezaagd en verhakt tot
brandhout, want in de meeste gezinnen moest 's morgens
de kachel nog worden aangemaakt en was wat fijn brand
hout onmisbaar. Zelfs de as die de kachel opleverde werd
in de winter over de soms gladde straat gegooid. In de
zogenaamde schoonmakerstijd werd er door het gemeen
tebestuur soms een ophaaldienst ingesteld, maar dat
beperkte zich tot een paar maal per jaar.
In 1941 kwam er van gemeentewege een regeling tot
stand voor het ophalen van het huisvuil.
De vier Langedijker dorpen waren toen samengevoegd
tot één gemeente en daardoor was een regelmatige
ophaaldienst beter te realiseren. Er werd een vaste route
opgesteld, zodat ieder wist op welke dag de vuilnisschuit
langs kwam. Het bedrag aan reinigingsrecht, wat door
elk gezinshoofd moest worden betaald, werd vastgesteld
op vier gulden. Ja, inderdaad, u leest het goed 'de vuil
nisschuit'. Dit was voor de Langedijk de meest practische
oplossing met al zijn eilanden en achterafjes die alleen
per schuit waren te bereiken. Langedijk was toch een vrij
moeilijke gemeente om een passende regeling te
maken. De nieuwe uitbreidingsplannen moesten
per auto worden verlost van het huisvuil, terwijl
de overige huizen met de schuit werden bezocht.
Het werd ook hoog tijd dat er zo'n vaste ophaal
dienst kwam, want er werd steeds meer vuil clan
destien gestort. Als er eenmaal zo'n plekje was,
dan werd het vaak snel groter. Bij het Waardje
was zo'n plek, aan de Woudmeerkade was er ook
één, alsook in het Zuiderdel. Tot 1946 werd nog
regelmatig huisvuil gestort op de gemeentelijke
stortplaats op het zogenaamde 'Vrouwenlandje'.
Dit was een akkerpunt welke uitstak in het
Barnewiel van Oudkarspel.
In die tijd werd er nog regelmatig vuil verbrand,
zodat geen grote vuilnisbelt te zien was. Aardig is
in dit verband een berichtje in de Langedijker
Courant van 22 maart 1913. We lazen daar het
volgende. Het Armenhuis van Oudkarspel is gesloopt
na de brand. Er zal verkoop plaatsvinden van
'Haardasch' en Vuilnis. Zowel vuil als as waren
dus een verkoopbaar product.
Op 1 januari 1946 werd de huur van het Vrouwenlandje,
voor 10 gulden per jaar, opgezegd en kregen de
Kerkvoogden van de Ned. Herv. Kerk te Oudkarspel te
horen dat het gemeentebestuur dit niet meer nodig had.
Er was namelijk een nieuwe stortplaats ontstaan door de
aanleg van het uitbreidingsplan 'Centrum', waar later de
Maurits- en Frederik Hendrikstraat zouden verrijzen.
Dit ruim 22 ha grote plan moest bouwrijp worden
gemaakt. Voor het dichten van de talrijke sloten had men
duizenden tonnen zand nodig. Dit zand werd op een
bepaalde plek in dit plan tot op grote diepte opgezogen
door een zandzuiger. Dit diepe meer, zo werd besloten,
zou de bestemming krijgen van 'Gemeentelijke vuilstort
plaats'. Dit is het dan ook jarenlang geweest.
Weliswaar waren er vaak klachten over stankoverlast,
maar als de wind wat draaide dan werden de klachten
weer minder en tenslotte is zo de hele gezogen kuil vol
gestort. In later jaren werd o.a. op de plek van de vuilstort
de Anna van Saksenstraat gebouwd.
We laten de eens bekende vuilnisman Dirk Zutt eens ver
tellen hoe of het in die tijd in zijn werk ging. Jammer
genoeg is Dirk enkele jaren geleden overleden, maar in
een krantenartikel staat zijn verhaal geschreven.
Hij werd in 1941 aangesteld in gemeentedienst tegen een
weekloon van 24 gulden. Het verslag werd gemaakt op 3
november 1967 en Dirk vertelt als volgt: "Ik doe dit werk
nu al zo'n 25 jaar, waarvan ik de meeste jaren alles kloe
tende met de vuilnisschuit moest doen. Gelukkig hebben
we sinds een paar jaar een motorschuit, wat een hele ver
betering is. We deden in het begin dit werk met z'n
tweeën, maar toen de vuilnisauto kwam moest er één
weg en moest ik het alleen doen. 't Is een hele klus, want
de meeste klanten zitten nog aan het water.
Zo laveerde de vuilnisschuit door de Voorburggracht.
Oktober 1999
28
