AANKONDIGING
Een dag naar Alkmaar in 1785 (door Jan IJff).
"Volgende week," zei Klaas tegen
zijn vrouw, "ben ik van plan een
dag naar Alkmaar te gaan. Pak
voor die dag de mand met eieren
maar in, dan ga ik daarmee naar
de eiermarkt. Als ik daar dan ben,
ga ik gelijk door naar mijn zuster
om daar erwten en bonen te
brengen die ze heeft besteld. Leg
mijn goeie pak maar klaar voor
die dag."
Na dit gesprek stapte Klaas in z'n
schuitje en ging al kloetende naar
de akkers 'om de west'. Voor een
rechtgeaarde Langedijker was het
gehele Geestmerambacht immers
'de west'.
Toen de dag daar was ging hij,
met de eieren in de mand en de
erwten en bonen in een paar
nette linnen zakjes, de deur uit en
liep naar de sluis van Noord-Schar-
woude. De sluis was zo zachtjes
aan een begrip. Die was daar al
sinds 1568 en was gelegen bij de
Roskamsluis. Hier lag de veer
schuit die naar Alkmaar voer.
Het was er ondanks het vroege
uur al druk. Er waren meerdere
mensen die de reis ondernamen.
"Eén retour," zei Klaas tegen de
veerschipper, "en ik heb nog een
mand eieren en twee zakjes met
erwten en bonen mee."
ingevolge nrt.2,3 cn 1 der wel van 23 A pril 1880 (Staalsblail N°. 07).
WILLEM KROONVeerschipper to Oudkarspel,
Jan Voogt, die in 1781 was benoemd als veerschipper,
ging aan het rekenen. Eén retour, dat was vijf stuivers,
een mand eieren een stuiver en de zakjes ook elk
een stuiver. "Dat maakt tezamen acht stuivers," zei
Jan tegen Klaas. Het was vroeger de gewoonte om
in stuivers te rekenen.
Zo'n reisje naar Alkmaar daar moest men echt een
dag voor nemen, 's Morgens om 6 uur vertrok de
schuit, om tegen de avond weer terug te keren. De
reis zelf kostte enkele uren. Een schuit, zoals de
veerschuit, voortgetrokken door een paard, haalde
een snelheid van hooguit vijf kilometer per uur.
Een veerschipper had in vroegertijd een verantwoor
delijke taak te vervullen. Hij zorgde voor het vervoer
van alle mogelijke goederen en bood in de passa
giersruimte van zijn schuit een gemakkelijk plaatsje
aan de mensen die naar 'de stad' moesten. Geen
wonder dat de veerdienst op Alkmaar veel belang
stelling had van het publiek.
Ook de overheid bemoeide zich met de veerschipper.
Noord-Scharwoude, Zuid-Scharwoude en Broek
hadden gezamenlijk één veerschipper. Toen er in 1781
een nieuwe schipper moest worden benoemd, werd
gelijktijdig ook een nieuwe instructie gemaakt voor
deze functionaris. Omdat er in de loop van de jaren
altijd wel eens wat mis ging, konden met zo'n nieuwe
instructie de onvolkomenheden eruit worden ge
haald. Er stond onder andere in dat hij verplicht was
om elke vrijdag door de sluis van Broekte varen. Men
moest daar immers ook een opstapplaats hebben.
Ook stond er in dat hij op dinsdag en woensdag van
de voor- en najaarsmarkt met de schuit naar Alkmaar
moest gaan. Direct na aankomst in het dorp moest
hij de brieven en couranten in de drie dorpen bestel
len. 'Daar en zo het behoort' stond er uitdrukkelijk
bij. De veerschipper was dus in die tijd ook nog
postbesteller.
Op 29 juli 1781 ontving Jan Voogt zijn aanstelling als
veerschipper. In die aanstelling stonden nog veel
meer voorschriften waaraan de schipper zich had te
houden, zowel wat zijn persoon betrof, alsook voor
fei
i?
i
til dfenit doen, bii ia:) «I lieden blijven varen mei zijne
VEERSCHUIT, Snik,
als vroeger lot vervoer van reizigersbij den onovang der reis minstens Ifi planlscn
In-schikbaar hebbende, tegen tb een Is de persoon, een klein pakje bagage vrij en
van goederen volgens tarief, van Oudknnpel cn iVoorthcharwoiuk tot /ilimnnr vice
versa, cn wel op onderstaande dagen en uren gedurende het geheele jaar.
Maandag en Zalurdag voorm. len Sj ure, vertrekkende vnn de oanlegplnats te
Ondkarspel, langs de burggracht lot Noordsebarwoode cn len CJ ure vandeaanleg-
planls aldaar langs de Wuyverslool, de Ringskml van den lleerhugownard cn llnornsclie
Vaart lol Alkmaar, om van daar terug tc kcercii Maandag nain. ten li; urn cn
Zalurdag nam, len t-j- ure, ligplaats Voordam.
Donderdag als voren vertrekkende, doch op geen vast uur, om Vrijdag van Alkmaar
lerug (e gaan na alloop der markt, hel geheele jaar door, met uitzondering van de
zoogenaamde stille zes weken, 25 Dec. tel 2 Fcbr.
Bij besloten water wordt de schuit Maandag en Zalurdag vervangen door een
wagenuitsluitend voor vrachtgoederenlegen den dubbelen prijs van liet tarief.
Hel hoofdkantoor is gevestigd tc Oudkarspel, ten huize vnn den ondergclcckcndc.
OUDKARSPELden November 1S80.
ftrri.
11
ia llm> Ikw «M* V Al
.j-wtvüw* &0*.
De aankondiging van 'de Veerschuit' naar Alkmaar.
