't Regthuis in Oudkarspel
Even een klein stukje geschiedenis. Over het voormalige raadhuis of 'regthuis' zoals het vroeger
werd genoemd, weten we het volgende. Het oudst bekende Regthuys werd gebouwd in 1618 en
al in 1714 vervangen door een nieuw gebouw. Door de oorlogshandelingen in 1799 bij de invasie
van Engels-Russische troepen, waarbij Oudkarspel tijdelijk in de frontlinie lag, heeft het gebouw
zo geleden dat het moest worden afgebroken en herbouwd. Dat gebeurde in 1808 en zo is het
thans nog bestaande gebouw verrezen.
Over Oudkarspel is bekend dat het aanvankelijk behoorde tot het graafschap Egmond, maar in
het eerste decennium van de 17e eeuw overging naar de Staten van Holland en Westfriesland.
De Staten verkeerden in grote financiële moeilijkheden en besloten de hen toegevallen
'Ambagtsheerlijkheden' te verkopen. Iedere particulier, die over de nodige middelen beschikte,
kon zich zo'n ambachtsheerlijkheid verwerven en mocht zich dan Heer van in het
onderhavige geval Heer van Oudkarspel noemen.
Bekend is dat de 'Heerlijkheid Oudkarspel en In Koedijk' reeds in 1613 bestond. Dat 'In
Koedijk' sloeg op het noordelijkste deel van het dorp Koedijk dat in de banne van Oudkarspel
was gelegen. Natuurlijk voor die bewoners een lastige en vervelende situatie, waaraan door
grondruil en grensverlegging een einde kwam op 7 juli 1906. Bij de jongste gemeentelijke
herindeling is het noordeinde van Koedijk evenwel opnieuw bij Langedijk gekomen.
Het bezit van een ambachtsheerlijkheid, waarvoor gemiddeld een bedrag van f 20.000,- werd
neergeteld, gaf naast status en prestige ook wel voordelen. De Ambachtsheer ontving bijvoor
beeld de tiendheffing (een soort belasting), benoemde de schout, de veerschipper en de
schoolmeester. Hij diende voorts zijn goedkeuring te hechten aan de beroeping van een
predikant. De inkomsten maakten echter de geldelijke inkomsten meestentijds niet lonend.
"-0
-2-
