Dominee Hendrik Bax op bezoek bij de kroonprins
De voorbereidingen voor het volgende etalage
project zijn ondertussen afgerond. Tegenover de
coupure in Den Oever staat het prachtige pand
Havenstraat 22 (voormalige drogisterij) van Mary
de Winter. De oude coupure is ondertussen ge
sloopt, maar één etalageraam zal de herinnering
vasthouden. De eerste schepenlift (of dok) van
Luyt krijgt een ereplaats in de andere etalage.
De planning is 'voor de Flora'; hopelijk
ruim daarvoor, maar we hebben een wind
stille dag nodig en dat is wel een uitdaging....
door Henk Braad
Het verblijf van kroonprins Wilhelm op Wie-
ringen, of beter gezegd de verbanning (1) naar
Wieringen van 1918 - 1923, is nog steeds een
onderwerp dat leeft op Wieringen en is telkens
weer aanleiding aandacht aan die periode te
schenken in zowel geschrift, het opvoeren van
een musical, als het organiseren van tentoonstel-
lingen.Voor Wieringen een interessante periode
vooral omdat het eiland veel naamsbekendheid
kreeg door de vele journalisten die een glimp
van de kroonprins probeerden op te vangen en
de nodige verhalen publiceerden. Wieringen
werd zo min of meer aan de vergetelheid ont
rukt. Het is dit jaar 100 jaar geleden, om precies
te zijn op 22 november 1918, dat de kroonprins
per schip arriveerde in de haven van De Haukes
om zijn intrek te nemen in de pastorie te Ooster-
land.
Al snel werd hij opgenomen in de gemeen
schap en voelde hij zich na korte tijd bijna een
'Wieringer' die de nodige vrienden maakte. Over
de reden van zijn verbanning, in samenhang
met de gepleegde misdaden op de slagvelden
tijdens de Eerste Wereldoorlog, werd niet of
nauwelijks gesproken. Zelfs bij de notabelen op
Wieringen, vaak toch goed opgeleide en wel
denkende mensen, genoot de kroonprins tot
mijn verbazing weinig kritiek en wel het nodige
aanzien. Ik heb een kopie van een brief van ds.
H. Bax (1867 - 1922), predikant op Wieringen,
die aan zijn evenoude vriend, oud burgemeester
L.C. Kolff sr. (1867 - 1922), verslag doet van zijn
bezoek aan de kroonprins op 22 mei 1919:
Weledel geb. Heer en Vriend!
Op uw verzoek wil ik even mededeelen, dat de ge
wichtige gebeurtenis heeft plaatsgehad en ik heden,
Vrijdagmorgen op audiëntie ben geweest bij Z.K.H.
den ex-Kroonprins. Ik wil hierover het een en ander
schrijven. Na Dinsdag l.l. aan den heer adjudant te
hebben gezonden wat u mij gedicteerd had, kreeg
ik Donderdagavond door middel van den opzichter
(van Rijkswaterstaat) den heer Coumou bericht, dat
ik Vrijdagmorgen half elf ure bij Zijne K. Hoogheid
werd verwacht.
Geknipt, geschoren, in vol ornaat (de hooge dop
alleen ontbrak, daar het mij te warm was dat zware
zwarte monster op mijn opgeruimd hoofd) met be
klemd hart besteeg ik mijn stalen ros en toog naar
Oosterland. Klokke half elf liet ik het electrisch schel
letje aan het tuinhek klinken en daar verscheen een
huisknecht, die het hek ontsloot en herrn pastor Bax
berichtte dat diens komst was gemeld. Hij ging mij
voor en bij de voordeur een militaire houding aan
nemend liet hij mij in den gang, die ik buigend naar
de mat, als dank voor de eer, betrad. Nauwelijks had
ik mij van het stof der zolen ontdaan of daar ver
scheen de adjudant (niet die U ontmoet heeft, maar
een ander) die mij in zijn kamer ontving om mij eeni-
ge ogenblikken later te laten bij Z.K. Hoogheid. Niet
zonder schroom verscheen ik in diens tegenwoor
digheid. Hij stond aan het eind der achterkamer van
de suite, tegen het licht der serre. Ik maakte zoo goed
en zoo kwaad als het ging een diepe buiging. Z.K.H.
naderde mij en gaf mij de hand, heette mij welkom,
waarop ik stamelend en stotterend het doel van mijn
komst mededeelde. Gelukkig was ik met hem alleen.
Daarop ontving ik een uitnodiging vlak tegenover
hem plaats te nemen. Ik vroeg hem maar dadelijk
niet te willen letten op mijn etikette-fouten in daad
en woord en of het mij veroorloofd was te spreken
zoals het mij werd ingegeven half Hollandsch - half
Duitsch. Ik mocht mijn gang gaan, hij stelde mij da
delijk op mijn gemak en toen (onder het genot van
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 30e jaargang nr. 2 - 2018
