De IJpelaars
door Ton Bakker
VA
In de jaren dertig bestond er al een toneel
groepje van parochianen uit Hippolytushoef. De
uitvoeringen vonden dan meestal plaats in de
bovenzaal van het café van Simon Veerdig in de
Hoofdstraat. Een stukje in de Wieringer Courant
uit 1935 meldt het volgende: Feestavond der R.K.
gem. Tooneelvereeniging "St. Hippolytus". Te ruim
half acht opende de geestelijke adviseur (pastoor
de Wildt) de avond, allen een welkom toeroepend
en de wensch uitsprekende dat deze avond weder
een avond van genot mag wezen. Hierna kregen
we de Tooneelvereening te hooren. Opgevoerd
werd "De Geldman van Geerlaar" Het geheel werd
mooi voor het voetlicht gebracht; de rollen waren
in goede handen. Na afloop van het tooneelstuk
sprak de geestelijke adviseur woorden van dank
voor het gebodene. Het geheel werd opgeluisterd
door strijkmuziek. Een groot aantal personen was
aanwezig.
Er was al enige tijd behoefte aan een parochie
huis, zeker wat betreft het toneelgroepje. In juli 1939
werd bekend gemaakt dat de vergunning voor de
bouw van een parochiehuis was toegekend. De
bouwkosten zouden f 7500,00 bedragen. De firma
gebroeders Boersen was de bouw gegund. Maar dit
alles ging niet zonder slag of stoot. Een leuk citaat
uit het kerkarchief wil ik u niet onthouden. Pastoor
Mudde schreef het volgende in het kerkarchief:
"17 Juli ging de eerste spade den grond in zonder
feestelijk vertoon. Veel kritiek werd geleverd op
deze bouwerij. Zelfs kwam er ernstige rumoer
in de gelederen der R.K. Bouwvakkers. Men
meende verongelijkt te zijn. Later bleek volkomen
gehandeld te zijn volgens de eenmaal vastgelegde
Bouwbepalingen van het Nederlandse Episcopaat.
Toch kostte dit gevecht twee 'dooden' aan de
Bouwvakbond. Pastoor en Kerkbestuur traden als
overwinnaars uit dezen strijd. Jammer dat deze strijd
een keer te meer bewezen heeft, de onbuigzaamheid
en de verschrikkelijke loslippigheid (lees: kletswoede)
van onze Wieringsche parochianen. Moge de tijd de
wonden heelen en de 'dooden' weer doen verrijzen."
In oktober 1939, werd het parochiehuis
plechtig ingewijd door pastoor G. Mudde. Vanaf
nu kon er worden geoefend en uitgevoerd in een
eigen onderkomen. De eerste toneeluitvoering
was gepland op 12 november 1939. Maar door
gespannen internationale omstandigheden werd
dit opgeschoven naar 19 november. Het toneelstuk
heette Krates.
Op 18 november 1941 verschijnt voor het eerst
de naam IJpelaars in het kerkarchief. Naar zeggen,
heeft waarschijnlijk pastoor Kouwenhoven deze
naam bedacht, afgeleid van of Ypolshof, of de
heilige Hippolytus. De ene keer wordt het in het
archief geschreven als Ypelaars en dan weer als
IJpelaars. Ik houd het op IJpelaars, naar aanleiding
van onderstaand artikel.
(Vroeger maakten schrijvers zelden onderscheid
tussen de ij en de Griekse ij: ze schreven beide als y
(soms met puntjes), en beide hoofdletters dus als Y.
Toen de officiële spelling van 1804 de y en de ij tot
twee verschillende letters uitriep, werd de gewoonte
gehandhaafd om de hoofdletter ij als één letter te
beschouwen, voortaan geschreven als IJ.)
In november en december werd het stuk In
donkere dagen opgevoerd, niet alleen in het
parochiehuis, maar ook in de bioscoop en bij Jurrie
Lont in Den Oever. De twee laatste uitvoeringen
waren ten bate van het fonds tot oprichting van
een monument. Over de aard van het monument
wordt echter niets vermeld.
De toneelclub voerde begin januari 1946 met
veel vuur het stuk op: Waar de sterre bleef stille
staan. Er wordt door de pastoor nog steeds over
club gesproken in het kerkarchief, hoewel de
advertentie spreekt over de R.K. Tooneelver. De
IJpelaars. Enige weken later werd dit stuk in Hotel
Smit, Middenmeer opgevoerd. Met Vastenavond
trok de club naar Franeker, waar onder geweldige
spanning het oude kasstuk: Het geheim van de
ebbenhouten olifant werd opgevoerd.
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 30e jaargang nr. 2 - 2018
