Want scherven brengen...
door Joost Lubbers, Archeologische Werkgroep Kop van Noord-Holland
Heel vaak als ik mensen spreek die interesse hebben in archeologie, wordt er gesproken over
munten,gespen, kogels etc. Hoe interessant dit ook is, negen van de tien keer dat ik die mensen
spreek, lopen ze over aardewerk heen; ze
zien het vaak niet eens. Daarom wil ik jullie
een 'oogvondst' van Wieringen tonen.
Dit mooie stukje aardewerk is een frag
ment van een Pingsdorf pot, afkomstig uit
Duitsland. In de literatuur staat een derge
lijk stuk aardewerk omschreven als vorm
type 4; lage, bolle bekers. De rand heeft
een diameter van ongeveer tien centime
ter en de hoogte zal niet veel meer zijn ge
weest.
Pingsdorf
Uit Pingsdorf afkomstige potten zijn matig hard tot hard gebakken en variëren in kleur van geel
wit bij zacht gebakken producten tot donkerpaars bij hardgebakken producten. De magering van
de klei bestaat uit zand. Veel potten zijn voorzien van karakteristieke roodbruine tot paarse beschil
dering, die kan bestaan uit golvende lijntjes, komma's, krullen, cirkels, stippen en dergelijke. Bij veel
scherven ontbreekt de versiering zodat de toeschrijving als Pingsdorf uitsluitend op basis van het
baksel gebeurt. Het oudste Pingsdorf aardewerk dateert uit de 10e eeuw en het jongste uit het eer
ste kwart van de 13e eeuw. Deze laatste datum is gebaseerd op gegevens uit de pottenbakkerijen in
Zuid-Limburg waar de traditie van het beschilderen verdwijnt.
(bron: A.A.A. Verhoeven)
Gelet op het bovenstaande kunnen wij zien dat het baksel gelig is van kleur en dus matig hard
gebakken is, hierdoor is de versiering ook duidelijk roodbruin van kleur en zou ik het omschrijven
als stippen. Hiermee hebben we dus vastgesteld dat het gaat om Pingsdorf aardewerk. Verder voel
ik dat de scherf een beetje als schuurpapier aanvoelt (ruw) dit is de magering van zand; dit komt dus
ook overeen. Alleen al op bovengenoemde feiten heb je een prachtig stuk aardewerk gevonden.
Waar wij dan nog verder naar kijken is de randvorm, de overgang van rand naar hals naar buik. Dit al
les samen maakt dat wij dit fragment kunnen plaatsen als een zeer vroeg stuk Pingsdorf uit het eind
van de 10e eeuw. Wederom bewijs dat er vóór het jaar 1000 - want daar praten we nu over - ook al
werd geëxporteerd naar Wieringen toe. Zo ziet u maar;
weer een prachtige vondst van Wieringen en dus ook
scherven lonen de moeite van het oprapen. Wel zeg
ik er altijd bij dat wij een scherf alleen scherp kunnen
plaatsen in de tijd als wij een rand fragment hebben,
soms een bodem of er moet kenmerkende versiering
op het wandfragment aanwezig zijn. Ik wil afsluiten
met een voorbeeld van een Pingsdorf pot type lage,
bolle beker.
Bezit u ook een bodemvondst? Wilt u graag de herkomst weten? Neem dan contact op met de
redactie. Wij brengen u in contact met de Archeologische Werkgroep Kop van Noord-Holland.
Om het formaat aan te geven heb ik er een AA batterij naast
gefotografeerd.
Voorbeeld van een Pingsdorf lage, bolle beker.
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 30e jaargang nr. 1 - 2018
