4
Vanaf 1825 werd ook het jaar van de akte ge
drukt opgenomen in het boek. De aangever werd
geacht bij de geboorte aanwezig te zijn geweest.
Soms werd een geboorte aangegeven door de
vroedvrouw of de grootvader van het kind, soms
ook door de huisarts, bij afwezigheid van de va
der. Tot 1935 werd akte opgemaakt in het bijzijn
van twee getuigen. De getuigen waren soms ook
de kroegbaas of de gemeenteveldwachter. Na
dat jaar was alleen de aangever voldoende. Op
de website van het Regionaal Archief Alkmaar
staan de geboorteakten van Wieringen te lezen
van 1891 tot en met 1905. Eerdere akten, vanaf
1812, zijn te vinden op zoekakten.nl of family-
search.nl.
De huwelijksakten van Wieringen
Een huwelijk uit 1812
De eerste huwelijksakte van Wieringen is van
zondag 16 februari 1812, het huwelijk tussen Ba
rend Kaleveld en Geertje Bont. Een huwelijksslui
ting kon toen kennelijk ook op zondag, dan werd
er immers niet gewerkt.
Belastingzegel van het Franse keizerrijk. Dat zegel
komt regelmatig voor in het boek waar alle akten
moesten worden opgeschreven, ook op Wieringen.
Dit zegel is afkomstig van een akte van de "Keizerlijk
Notaris" Pieter van Pomeren op Wieringen uit 1812.
Ook hier alleen de tekst.
De akte begint met het Franse keizerlijke belas
tingzegel van 75 centimes. Bovenaan staat in het
Frans 'eerste blad
"In het jaar Agtien Honderd Twaalff den Zestien
den van den Maand februarij Zijn voor ons Corne-
lis Mulder officier van den Burgerlijken Staat in de
Gemeente van Wieringen Canton en Municipaliteit
van Wieringen Département van de ZuijderZee ge
compareerd Barend Kaleveld, oud vier en twintig
Jaar, van beroep Boer, gebooren en woonagtig in
dit Canton, meerderjarige Zoon van Simon Kale
veld, Timmerman van beroep hierbij tegen Woor-
dig, en des zelfs toestemming gevende, en Geertje
Jacobs Bont, minder Jarige dochter, geadsisteerd
door haar vaader Jacob Bont, Welke...."
De akten zijn gebundeld in 'Register van hu
welijken en echtscheidingen'. Vanaf de invoering
van de burgerlijke stand moet elk bruidspaar
eerst trouwen 'voor de wet' in het gemeentehuis.
Eerst moest voor de huwelijksdatum het huwe
lijk driemaal worden afgekondigd op het ge
meentehuis. Dat is in 1913 afgeschaft. Een even
tueel kerkelijk huwelijk mag pas daarna worden
gesloten. Als een paar ging trouwen moesten er
soms veel, soms ook wat minder, papieren wor
den ingeleverd. In ieder geval een uittreksel van
de geboorteakten van bruid en bruidegom of
in de eerste tijd een uittreksel uit het doopboek
van de kerk. Als er sprake was van een weduwe
of weduwnaar, ook een uittreksel van de akte van
overlijden van de vorige echtgenote of echtge
noot. Vooral in de begintijd konden sommigen
geen uittreksel uit het doopregister overleggen,
omdat ze bijvoorbeeld doopsgezind waren en
niet als kind waren gedoopt. Er moest dan naar
de notaris worden gegaan die dan een zoge
naamde akte van bekendheid opmaakte, waarin
enkele getuigen verklaarden dat ze de bruid of
bruidegom of de ouders kenden of gekend had
den en dat deze op een bepaalde datum was ge
boren. Op Wieringen (en in meer plaatsten) werd
zoals eerder vermeld door de doopsgezinde kerk
een geboortelijst bijgehouden. Dan werd er een
uittreksel gemaakt uit het geboorteboek, dat
toen bij de schout berustte. Hier was een acte
van bekendheid was dus hier niet nodig.
Uittreksel uit het geboorteregister van Wieringen. Dat
had men nodig om te kunnen trouwen. "Gemeente
Wieringen Extract Uijt het Geboorte Register der
Doops Gesinte bij mij Schout op het Eiland Wieringen
Berustende."
y//x/'y?s/
s
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 30e jaargang nr. 1 - 2018
