Vrede
De vredespolitiek die in vrijzinnige kerken sterk leefde, kwam naar voren in een voorstel van de nieuwe
predikant, ds.J. van Beek, gedaan op 9 november 1927, "om hier propaganda te gaan maken, aangaande het
ingaan van de wapenstilstand op 11 Nov. 1918, om dan zooals op andere plaatsen hoewel in andere landen, de
He van de 11e maand, 's morgens om 11 uur alle werkzaamheden 2 min. stop te zetten om dan je gedachten te
laten gaan over de algeheele wapenstilstand te bereiken". Er was zeker belangstelling voor bij de zusters. Ds.
Van Beek vond echter wel -- begin 1932 -- dat 'de kerk zich buiten Kerk en Vrede moest houden, anders zou zij
zich teveel op politiek terrein begeven.'
In december 1926 deed Van Beek zijn intrede. Hij zou tot 1946 blijven en
heeft zo doende de oorlogsjaren op Wieringen meegemaakt. Hij bediende de
beide hervormde gemeenten van Wieringen, zowel die van West- en Midden-
Wieringen (Westerland en Hippolytushoef) als van Oost-Wieringen (Stroe, Oos-
terland en Den Oever)5. Vaak was hij aanwezig bij de bijeenkomsten van de Zus
terkring, waarbij hij een gebed uitsprak en een bijbeluiteenzetting gaf, meestal
uit één van de vier evangeliën in het Nieuwe Testament. Een enkele keer uit de
Romeinenbrief van Paulus. De Bergrede is populair. In 1933 wordt de Brief van Ja
cobus besproken6. In de eerste jaren van het bestaan van de zusterkring stond zijn
echtgenote, mevrouw Van Beek-Baart de la Faille, hem terzijde, tot haar vroegtij
dig overlijden in 1929. De politieke en economische situatie van de dag kwam zo
nu en dan en wel mondjesmaat aan de orde. Bijvoorbeeld tijdens de vergadering
van de zusterkring op 16 november 1938, een week na de 'Reichskristallnacht'
op 9 november3: "Dominee hield een bijbelbespreking uit Psalm 137, vers 1 tot 6,
waardoor we ook kwamen tot een bespreking over de Joden vervolgingen in Duitschland")4. Bij andere
gelegenheden vertelde Van Beek over de reizen die hij in die jaren maakte naar verre (en voor de meeste
mensen nog onbereikbare!) oorden, zoals de Pyreneeën, de Middellandse Zee, Egypte en Polen9. Zijn ko
peren jubileum in mei 1939 werd uitvoerig gememoreerd in de notulen: dominee kreeg (veelzeggend!)
een krantenbak aangeboden. Al "bezat hij niet de gave des woords", hij was een "harde werker voor Wie
ringen", zo werd ten tijde van zijn afscheid van hem gezegd.
1938: Verslag van een 'reisje naar Amsterdam'
Met enige regelmaat werden buitenactiviteiten (reisjes)
georganiseerd; in de jaren '30 ging het bijvoorbeeld naar
de Wieringermeer (fietsend), verschillende keren naar
Amsterdam of naar Friesland. Onderstaand een verslag
aan een bezoek aan Amsterdam in 1938, de dag dat Ko
ningin Wilhelmina haar 40-jarig regeringsjubileum vier
de in de hoofdstad.
Dominee Van Beek
- 23 -
Na het vertrek van zijn opvolger ds. Van der Winden in 1949 zijn ze weer gescheiden, tot 1971. Oost-Wieringen heeft zowel
een oudere als (tot in deze eeuw) een jongere zusterkring gehad: de VVOW, Vrijzinnige Vrouwenvereniging Oost-Wieringen. In
Westerland heeft eveneens een zusterkring gefunctioneerd, die in 1980 samen gegaan is met de - inmiddels oudere -- vrou
wenvereniging van Hippolytushoef. Deze zusterkring heette sindsdien tot aan het jaar van haar opheffing (2008): "Samen Op
Weg" Buiten het bestek van dit artikel vallen de diverse 'rechtzinnige' vrouwenverenigingen.
In rechtzinnige kring is Jacobus een beetje verdacht, omdat het er in niet alleen gaat om 'het' geloof, maar óók om 'goede werken'.
De nacht die de aanleiding vormde tot grote en gewelddadige pogroms, waarin vele venster- en etalageruiten van joden in
Duitsland sneuvelden.
"Aan de rivieren van Babel daar zaten wij treurend en dachten aan Sion. In de wilgen op de oever hingen wij onze lieren. Daar
durfden onze bewakers te vragen om een lied, daar vroegen onze beulen: 'Zing voor ons een vrolijk lied uit Sion.' Hoe kunnen
wij zingen een lied van de Heer op vreemde grond? Als ik jou vergeet, Jeruzalem, laat dan mijn hand de snaren vergeten." (Psalm
137, 1-5, NBV)
Dominee Van Beek
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 29e jaargang nr. 4 - 2017
