'WieWasWie en WatWasWaar, een reis door het verleden
door Feike Helder
Op woensdagavond 28 oktober 2015 was in
de Glazen Zaal van Parkzicht te Hippolytushoef
de eerste cursus van twee avonden over familie-
en dorpsgeschiedenis.
De cursus was georganiseerd door de Histo
rische Vereniging Wieringen. Corrie Hagedoorn
heette ons welkom. Corrie deed een oproep aan
de aanwezigen om zich aan te melden als vrijwil
liger bij de vereniging om de commissie genea
logie nieuw leven in te blazen.
Vervolgens werd de leider van de cursus de heer
Harry de Raad voorgesteld. Harry de Raad is coör
dinator van het team dienstverlening van het Regi
onaal Archief Alkmaar.
Het Regionaal Archief Alkmaar is een zelfstan
dige gemeentelijk samenwerkingsverband van
negen gemeenten: Alkmaar, Bergen, Castricum,
Den Helder, Heerhugowaard, Heiloo, Hollands
Kroon, Langedijk en Schagen. Het Regionaal Ar
chief Alkmaar bewaart archiefstukken, boeken,
kaarten, foto's, films enz. Men helpt niet alleen
particulieren met onderzoek, maar ook organi
saties, instellingen, gemeenten, waterschappen
en provinciale instellingen met al hun vragen op
het gebied van archieven en cultuurhistorie.
De beamer en laptop stonden startklaar en dus
kon de website van het regionaal archief (www.
regionaalarchiefalkmaar.nl) worden geopend.
De eerste en zeker niet onbelangrijkste tip van
Harry was: 'Ga niet gelijk als een gek aan het
zoeken, maar bepaal vooraf je onderzoeksdoel
en kijk eerst bij het onderdeel: 'Wat wilt u onder
zoeken'. Daar wordt een uitleg gegeven over de
volgende drie onderwerpen:
mijn stamboom (genealogisch onderzoek);
een historisch onderwerp;
een huis of locatie.
Na deze goede voorbereiding kun je verder
op de site. Kijk eens in de 'Wieringer Courant' of
'Flevo-bode'van de eerste helft van de vorige
eeuw. Of neem een kijkje in het verleden via de
beeldbank. Harry de Raad moest toegeven dat
de Historische Vereniging een veel grotere col
lectie beeldmateriaal bezit dan het regionaal ar
chief. Waarvan akte.
Harry vertelde ons hoe de persoons- en object-
gegevens in het verleden werden vastgelegd.
Dat ging toen als volgt:
Doop-, Trouw- en Beg raaf registers (DTB-
registers). Doop-, trouw-, en begraafregis-
ters zijn boeken waarin kerken gegevens
over hun leden bijhielden. De rooms-ka-
tholieke kerk besloot tijdens het concilie
van Trente (1545-1563) dat alle dopen, hu
welijken en begrafenissen geregistreerd
moesten worden. Kort daarna hielden ook
de protestantse kerken DTB-registers bij. De
oudst bewaard gebleven boeken komen
uit de tweede helft van de zestiende eeuw,
maar van de meeste plaatsen beginnen ze
in de loop van de zeventiende of achttiende
eeuw.
De invoering van de burgerlijke stand. In
de meeste Nederlandse provincies is de
burgerlijke stand verplicht ingevoerd in
1811. Holland werd toen bij Frankrijk inge
lijfd onder leiding van Napoleon Bonaparte.
Het bevolkingsregister is op 1 januari 1850
in bijna heel Nederland ingevoerd. Sinds
dien houdt iedere gemeente een registratie
van zijn inwoners bij in grote boeken; het
bevolkingsregister. In sommige gemeenten
werd het bevolkingsregister geordend per
straat en van huis tot huis. Elders werden
de huishoudens op alfabetische volgorde
geregistreerd. Periodiek werd de registratie
- 19 -
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 27e jaargang nr. 4 - 2015
