De vergeten vlieger van Vatrop
door Jan Wessels
De vliegtuigmotoren in de berm
Op de hoek van de Vatropperweg en de Ge-
meenelandsweg liggen bij de woning van de
familie De Haan al tientallen jaren twee vlieg
tuigmotoren in de berm. Als hobbyfotograaf
heb ik ze verscheidene keren op de foto gezet
en me (samen met voorbijgangers) wel eens
afgevraagd van welke vliegtuigen ze afkomstig
waren. De motoren zijn tientallen jaren geleden
bij IJmuiden en Terschelling opgevist door de
gebroeders De Haan. De heer (Jan) Willem de
Haan vertelde mij dat er door de viskotters na
de oorlog veel vliegtuigonderdelen in de netten
werden aangetroffen. Vaak gingen ze weer over
boord, maar in enkele gevallen werden ze 'aan
geland'. Zijn persoonlijke interesse in deze moto
ren en de behoefte aan een tastbare herinnering
aan de luchtoorlog was de reden om ze aan de
rand van zijn erf op te stellen. Vorig jaar werkte
ik mee aan een D-Day-tentoonstelling over de
(lucht)oorlog in en bij Den Helder en raakte diep
onder de indruk van het grote aantal
bombardementen op de werf en de stad.
luchtaanvallen opschepen langs de kust en
op het Marsdiep.
vliegtuigcrashes in onze omgeving en met
name het Wadden-/IJsselmeergebied.
Dit jaar is er op Willemsoord op 4 en 5 mei
een tentoonstelling in het kader van 70 jaar be
vrijding. In een vlaag van overmoed heb ik mijn
deelname toegezegd met het thema 'de verha
len achter de vliegtuigmotoren op Vatrop'. Bij
het onderzoek heb ik gebruik gemaakt van di
verse bronnen. Gaandeweg kwam ik in contact
met verschillende mensen die over een geweldi
ge kennis en documentatie over het onderwerp
beschikken. Hierbij wil ik met name noemen de
heer Piet Riteco uit Den Helder, (mede)auteur
van het boek'Opgegraven Verleden'. Door hem
kwam ikophetspoorvan de Amerikaanse piloot
Ivan R. Moon, die op 3 november 1943 met zijn
P-47 Thunderbolt op Vatrop is neergestort. Rite
co beschikte over originele Duitse documenten
waarin wordt gerapporteerd over deze crash en
ook over de begrafenis van de piloot op het mi
litair ereveld op de algemene begraafplaats van
Huisduinen. Voor alle duidelijkheid: de motoren
in de berm hebben geen enkele relatie met het
neerstorten van de Thunderbolt van Ivan Moon.
Deze gebeurtenis heeft het onderzoek wel een
veel breder kader gegeven. De motoren in de
berm zijn te herleiden naar zes mogelijke vlieg
tuigen en hun bemanningen, waaronder ook
Nederlandse Engelandvaarders. In een tweede
artikel wil ik hier verder op ingaan.
Het luchtgevecht en de crash
De naam van Ivan Moon zal niet bij veel in
woners van Wieringen bekend zijn. Hij was in
1943 piloot van een Republic P-47 Thunderbolt
en maakte deel uit van het 334e Fighter Squa
dron, onderdeel van de 4e Fighter Group. Deze
eenheid was gestationeerd in Debden (Enge
land). Hij was de Amerikaanse piloot die op 3
november 1943 met zijn jachtbommenwerper
na een spectaculair luchtgevecht brandend
neerstortte op Vatrop. Het verhaal over het
luchtgevecht is in het verleden al op diverse
plaatsen beschreven. Het toestel boorde zich
vlak achter de dubbele woning van de families
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 27e jaargang nr. 2 - 2015
