Na de diamantvondsten in Kimberley werd in
1885 bij Witwatersrand een kilometers lange
goudertslaag gevonden. Dit trok veel "niet-boer-
se" immigranten (uitlanders) aan. Ze eisten stem
recht in de Volksraad en werden gesteund door
de Engelse mijneigenaren. De Volksraad van
Transvaal besloot tot aankoop van moderne wa
pens in Duitsland en Frankrijk Verder werden de
banden met Zuidwest Afrika, Duitsland, Frankrijk
en Portugal aangehaald.
De Britten reageerden door eerst 10.000 en
daarna 47.000 soldaten naar Natal te sturen. Na
een ultimatum van de Volksraad en Paul Kruger
over onafhankelijkheid, arbitrage van het Ver
drag van Londen 1884 dat werd verworpen door
de Britten, brak De Tweede Vrijheidsoorlog (12
oktober 1899-1902) uit. Aanvankelijk boekten
de boeren diverse overwinningen. De boeren
gingen over tot een guerrillaoorlog die twee jaar
duurde. De Britten reageerden door het vernie
len van boerderijen, vee, het in beslag nemen
van voedsel en het bouwen van concentratie
kampen voor vrouwen en kinderen van de boe
ren en voor hun inlands personeel.
Doordat beide kampen oorlogsmoe werden,
sloten ze in Pretoria op 31 mei 1902 de Vrede
van Vereeniging, waarbij de Engelsen de poli
tieke macht hielden over de twee republieken
Transvaal en Oranje Vrijstaat. De Boeren kregen
3 miljoen pond schadevergoeding en er kwam
gelijkstelling tussen de Nederlandse en Engelse
taal.
In 1903 woonde Louw Luijt te Vrede, Oranje
Vrijstaat (Oranje Vrijstaat bestond van 1854
tot 1902, later, onder Brits bestuur werd het de
Orange River Colony van 1902 tot 1910, toen de
Unie van Zuid-Afrika werd gevormd).
Op 31 mei kwam de Unie van Zuid-Afrika
tot stand tussen vier kolonies: Transvaal, Oranje
Vrijstaat, Natal en de Kaap, ze gingen verder on
der één regering. Hierbij gingen de Afrikaners
('Boeren') een opmerkelijke dominante positie
innemen. De Engelse generaals lieten de op
bouw aan de Afrikaners over. Er werd de belofte
gedaan, dat de Afrikaners zelfbestuur zouden
krijgen, met de bepaling dat de politieke rech
ten van de inlanders pas na het ingaan van het
zelfbestuur geregeld zou worden. Zo werd dus
de basis voor de apartheid gelegd!
Op 10 maart 1903 overleed de zoon van Louw
Luijt, Dirk Nicolaas, pas 24 jaar oud. Hij heeft toen
een advertentie in een Nederlandse krant gezet.
Door de gebrekkige verbindingen (alles moest
per schip worden vervoerd, ook de post) stond
deze pas op 22 april 1903 hier in de krant.
Aan familie en bekenden maken wjj
met deze bekend, dat one door den
onverbiddelyken dood is ontnomen,
onze innig geliefde Zoon
DIRK NICOLAAS,
in den ouderdom van 24 jaar 9
maanden 23 dagen.
Koe zwaar ons dit. verlies uiag
treffen, hopen wjj in Gods wil te
mogen berusten, wiens doen wjjsheid
en liefde is.
L.J LUIJT.
N. LUIJT Blaadboee,
T. LUIJT.
R LUIJT.
Vrede, O.-R. Colonie, 10 Maart 1903.
Vanuit Zuid-Afrika werd deze overlijdensadvertentie
geplaatst in Nederland.
Hoe het verder ging met de Wieringer familie
Luijt in Zuid-Afrika is ons tot nu toe helaas niet
bekend. Wij zouden het graag te weten willen
komen. Interessant is het volgende:
Een bekende Luyt in Zuid-Afrika is Louis (ge
boren op 18 juni 1932 en overleden op 1 februari
2013). In hoeverre hij een stiefzoon is van een
nakomeling van de Wieringer Louw Luijt is niet
te achterhalen. Louis, getrouwd met Adri, had
vier kinderen. Hij ont
hulde dat zijn geboor-
tenaam Oswald Louis
Petrus Poley was, die
hij veranderde in Louis
Luyt toen zijn moeder
hertrouwde met zijn
stiefvader, bierbrouwer,
Charles Luyt. In jaren
vijftig was hij aanvoer
der van het rugbyteam
Zo ziet het etiket er uit van Oranje Vrijstaat.
op een flesje Luyt bier.
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 27e jaargang nr. 2 - 2015
