Het eiland Wieringen in 1787
Een verslag door Pieter van
Cuijck, bewerkt door Bob Gorter
Inleiding
Onlangs kregen we het
boek'Brieven over Texel en de
nabij gelegen eilanden' ca
deau voor de bibliotheek/het
archief van onze vereniging.
Het is een herdruk uit 1969
van een boek dat in 1789 is
verschenen. Er staat ook een
hoofdstuk in over Wieringen,
met een mooie illustratie door
de schrijver, de Haagse kunst
schilder Pieter van Cuijck
(1720-1787). Zoals uit de tekst
blijkt vindt deze 'deftige' Ha
genaar de verschillen tussen
Wieringen en Den Haag wel
erg groot, vooral omdat hij
van lekker eten houdt. Ik heb
de tekst een beetje gemoder
niseerd en af en toe wat be
kort en aangepast, omdat de
taal van 1787 toch wel heel
anders is dan die van nu.
Bob Gorter
Het eiland Wieringen
Na alles wat ik over Texel
heb geschreven zal ik nu iets
zeggen over de eilanden Wie
ringen, Vlieland en Terschel
ling, maar niet zoveel als van
Texel, omdat ik niet op deze ei
landen heb verbleven, maar ze
alleen heb bezocht.
Wieringen is voor het groot
ste gedeelte hoog land, van de
zelfde aard als de hoogten op
Texel, een leemachtige grond
met keien doormengd, zoals
eerder beschreven is.
Hier is nogal veel bouwland
en wanneer het koren gemaaid
is lopen de schapen en kippen
overal heen. De landerijen zijn
hier afgemerkt met grote kei
stenen. De wol, de kaas en de
lammeren zijn hier wel, maar
minder dan opTexel.
Ik kwam hier met een boeier
bij Westerland aan, waar maar
heel weinig huizen staan. Het
kerkje van Westerland is het
oudste dat ik in de provincie
gezien heb, er is veel tufsteen
bij de bouw gebruikt en het
heeft zogenaamde gegoten
muren. Dat zijn twee muren met
daartussen cement en keiste
nen. Het koor is apart gebouwd
en niet met de kerk verbonden,
het bovenste deel van de toren
is waarschijnlijk omgewaaid of
verbrand.
In dit kerkje zijn oude zerken
die de bovenkant vormden van
stenen doodkisten. Deze soort
steen is er volgens mij geko
men toen de Noormannen hier
de baas waren. Ik heb niemand
gesproken die ook maar enig
idee had wat de uitgehouwen
figuren op de zerken beteken
den, behalve natuurlijk figuren
die een kruis voorstelden.
Hippolytushoef
"Hippolites-hoef, gewoon
lijk genoemd Ypelshoef", is een
aangenaam dorp, vol huizen
en boomgaarden; het kerkje
zal in de elfde of twaalfde eeuw
gebouwd zijn. In het koor, dat
met een schot is gescheiden
van de kerk en niet gebruikt
werd, lagen onder een hoop
puin en zand toch stukken van
stenen beelden die mogelijk
toen het middengedeelte van
de kerk is ingestort daar zijn
'neergesmeeten'. De kerk is in
het jaar 1674 weer hersteld.
Van Ypelshoef wandelt men
naar Stroe, waar alleen en arm
kapelletje is. Boven de deur is
een bas-reliëf van een varken
uitgehouwen. Dit dier, getrou
we metgezel van Sint Antonius,
laat zien aan welke heilige dit
kapelletje was gewijd.
Historische Vereniging Wieringen "Op de Höögte" 27e jaargang nr. 1 - 2015
