a
Sluiswachter
Na de bevrijding
f 1
Hij krijgt van Nan de volmacht
om op papier voor hem de zaak te
leiden. In het handelsregister staat
dat Nan Scheltus, de heer Thomas
Meuleveld machtigt tot filiaalhou
der. Janie gaat de winkel beheren,
Toon blijft stratenmaker. In de tijd
dat Janie in de winkel staat worden
er in de manufacturenzaak extra
goederen verkocht zoals onderkle-
ding, huishoudtextiel, kleinvak, ba-
bygoed en korset artikelen. In 1942
wordt de winkel gevorderd door de
Duitsers, maar ze mochten wel in
het huis blijven wonen. Toon kreeg
een administratieve functie bij de
distributiedienst. Bij Nan en Grietje
in Slootdorp gaat het niet gemak
kelijk, Grietje kan daar moeilijk
wennen, haar hart trekt naar Wie-
ringen. Ze vertelde altijd: "Ik moet
de kerktoren van Westerland kun
nen zien."
Toen Nan de kans kreeg op een
baan als brug/sluiswachter op De
Haukes heeft hij die met beide han
den aangegrepen, want ze wilden
"voor suuker terug" naar Wierin-
gen. Ze gingen in het dubbel woon
huis bij de sluizen wonen naast de
familie Boots. Om het huis lag een
groot erf dat hij keurig bijhield, hij
legde een grote groentetuin aan en
hield er kippen, dat was zijn lust
en zijn leven. Op de sluis gebeurde
alles nog handmatig, er was veel
contact met de schippers, omdat
de sluiswachter altijd belangstel
lend was en een praatje maakte.
Toen er razzia's werden gehouden
op Wieringen verstopte Nan Schel
tus soms verscheidene mannen
in de kelder van de brug, waar ze
nooit werden gevonden. In de oor
log teelde hij in de tuin zijn eigen
tabak, de vele bladeren hingen in
het schuurtje te drogen. Zijn vrouw
Grietje maakte in die tijd suiker en
stroop van suikerbieten waaruit
wel blijkt hoe vindingrijk dit echt
paar was.
Toen Nederland was bevrijd en
de winkel weer bij de rechtmatige
eigenaar terugkwam, was er veel
werk aan de winkel. Janie kreeg
deze tijd veel steun van haar moe
der, die haar dochter altijd heeft
bijgestaan en geholpen, vooral met
schoonmaken. Voordat de winkel
weer geopend kon worden was er
veel op te ruimen, zo lagen alle
laden vol met lege drankflessen,
achtergelaten door de bezetter.
De winkel moest weer helemaal
opnieuw worden ingedeeld. Op
1 januari 1946 stopt Nan Schel
tus als eigenaar van de winkel. De
handelsnaam blijft nog wel Fa. N.
Scheltus. Schoonzoon Toon Meu
leveld neemt
het bedrijf
over en komt
in de winkel
werken, waar
veel veran
derde. Op de
fiets met een
koffer vol manufacturen bezocht
hij zijn klanten. Inmiddels waren
Nan en Grietje grootouders ge
worden van Gretha (1937) en Riet
(1943), die veel dierbare herinne
ringen aan hun opa en opoe bewa
ren waar ze met veel plezier over
vertellen. Zo ging Gretha samen
met opoe en vriendinnen vaak kru-
kels zoeken "achter diek" die ze
dan na het "dopen" in een beetje
azijn met een veiligheidsspeld sa
men opaten. Wanneer er een klein
dochter kwam logeren en het was
winter, warmde opoe altijd op de
kachel een steen (later nam ze de
klep van de kolenkachel) die ze dan
met een doek er omheen in bed lag
om het voor te verwarmen. Voor
het slapen gaan kreeg je warme
melk met daarin een pepermunt en
werden er liedjes gezongen. Zater
dags ging Riet met vriendinnen bij
opoe spelen, waar dan in de tuin
een huisje van palen met dekens
en vloerkleden werd gemaakt. Het
was een opoe die "jong" was met
haar kleinkinderen, een opoe die
een ieder zich zou wensen. Haar
grootste angst bij de sluizen was
het water, daar mochten de kinde
ren niet te dicht bij komen. Grietje
Scheltus was voor die tijd een voor
uitstrevende vrouw, ze was heel
actief in het kerkelijk leven. Ze was
voorzitster van de Zusterkring in de
Sint Nicolaaskerk te Westerland en
daarbij organiseerde ze de bazaar,
Nan en Grietje voor de sluiswachterwoning op de Haukes
N. Scheltus
Manufacturen
Westerland
Spoorbonnen van de
Fa. Toon Meuleveld
Historische Vereniging Wieringen "Op de Höögte" 26e jaargang nr. 3 - 2014
