WITTEBROOD-KAART 1U
Wieringen en de oorlog
in 1917
200 noch 38d*e,,i,ük voar w ^cuu
W 200 winkelier in bewaring
W 200
W50 W50
RIJKS- w 100
W50 W50 Op deze kaart fijn verkrijgbaar; w 100
W 250 W 250
W 250 W 250
V^/aar
baar en kwamen vanuit het oosten,
koersende naar het westen."
(Tilburgsche courant van maandag
2 oktober 1916)
Vermoedelijk waren dat Duitse
luchtschepen, onderweg naar En
geland. Op zondag 1 oktober 1916
stegen elf grote zeppelins van de
Duitse Marineluftschiffabteilung
op van een basis Noord-Duitsland.
Hetwaseen bombardementsvlucht
op doelen in Engeland. Op Vlieland
zijn ze op die dag ook gezien, wel
elf. Vanuit Wieringen waren er dus
zes zichtbaar. Zeppelins konden
hoog vliegen en waren moeilijk
bereikbaar voor de vliegtuigen in
die tijd. Wel waren ze gevuld met
het heel brandbare waterstofgas,
waardoor ze kwetsbaar waren.
Toch hebben ze in Engeland tame
lijk veel schade aangericht.
In 1917 stond op 13 februari in
de Wieringer Courant een oproep
van burgemeester Peereboom met
als kop:
Levensmiddelen- en veevoeder
voorziening 1917-1918
De burgemeester achtte het zijn
plicht gezien de buitengewoon ern
stige omstandigheden, vooral op
het gebied van levensmiddelen en
veevoer, met een aantal aanbeve
lingen te komen, leder moet in ern
stige overweging nemen om voor
zichzelf voldoende erwten, bonen
en aardappelen te verbouwen.
Als men geen tuin heeft: huur een
stukje bouwgrond. Hij doet een
verzoek aan landbouwers om een
stukje grond te verhuren voor een
redelijke prijs, het is bittere nood
zaak. Hij raadt iedereen aan meer
rogge te verbouwen, ook al is het
maar weinig, omdat op Wieringen
vrijwel dagelijks roggebrood wordt
gegeten.
Veehouders houden meer vee
dan ze voer kunnen verbouwen.
Dat kan nu niet in deze tijd. Zij
zouden iets minder vee moeten
hebben en meer moeten verbou
wen. Op de aanvoer van voer van
buiten kan niet worden gerekend.
Een bedrijf zo winstgevend maken
is prijzenswaardig, maar nu moet
men zich aanpassen aan de zor
gelijke omstandigheden. Hij hoopt
dat Nederland buiten de oorlog
blijft, want anders wordt de voed
selvoorziening nog veel moeilijker.
Hij eindigt als volgt:
"Van harte hoop ik, dat onze
geheele burgerij van mijne raad
gevingen nota zal willen nemen, en
dat mij de gelegenheid zal worden
benomen, later te kunnen zeggen:
waarom naar mijne raadgevingen
van Februari 1917 niet geluisterd!!
Gelooft mij: het is tijd.
De burgemeester voornoemd
A. PEEREBOOM
Wieringen, 12 februari 1917"
In 1917 werd het tekort aan al
lerlei zaken steeds duidelijker. Er
was gebrek aan olie, kaarsen, ace
tyleen om acetyleengas te maken
en vooral was er tekort aan zeep.
Een voorbeeld is een bekend
making door burgemeester Pee
reboom over de beschikbare hoe
veelheid kaarsen op het eiland
(Wieringen had toen nog geen
elektriciteit!). Voor de maanden
oktober, november en december
waren 1650 pak kaarsen toegewe
zen en 864 dozen schemerlichten.
Winkeliers konden tegen contante
betaling bij het distributiekantoor
een bepaalde hoeveelheid hier
van kopen. Maar... zij mochten niet
minder kopen dan 50 pak kaar
sen, 36 dozen schemerlichten en
de daarbij passende glazen. Ook
moesten de winkeliers zich aan de
maximumprijs houden, 50 cent per
pak kaarsen, 50 cent voor een doos
schemerlichten en voor de glaasjes
10 cent per glas. Maximumprijzen
Noch geheel, %JU ry f\f\
grim brood. OVOfdreCht VBtblBT. gram brood of 125 a'""1 Woem.
ie weak Verboden deze haili Ie waak
gni, brood te fle»en. brood of "25 arew b oen»,
j.'.'A'X a Losse bons zijn ongeldig. >1 <f\f\
50 Vf 50 vcrkooper moat de bons mcheuren. W lxJxw
Qr.brood, Or oróod Verboden bons af te gewen zonder daarvoor brood tl ontvangen- g-. brood.
Ia weak 1o waak
G- brood G' brood. Wittebrood Zoet Roggebrood, Q' t>ro©d.
10 waak 10 waak Bak ke r s bo sc huit en Tarwebloem» iawo«k
W50W50 Slechts geldig voor de 1e week. W 100
Gr. brood Gr,brood. Uitsluitend ten gobruike van den houder en het gezin,
ia wock la week Waartoe M] behoort. lew.ak
WET 1M KZ£\ Ortrlrtdlnj raa de bcpiilrara dtr d:»rnb-'l«r«faH!»| «1» trtwl, 6loem, raaal ta lAJ "1
OU WOU rsjj* ti lUifbaat dt Dl»1rtfagtl«-«ret ISIS WW IW
G'. brood Gr, bfOOd t'.w. IrvrtrMil. GrO-OOd
Gr. brood- Gi
1a woak 1
gram brood. 9'*"» «"©©d-
1e wrak la waak
gram b-ppd.Dropd.
Een voorbeeld van een bonkaart uit de eerste wereldoorlog. De tekst luidt:
"Rijks-Wittebroodskaart. Noch geheel, noch gedeeltelijk voor overdracht vatbaar.
Verboden deze kaart aan den bakker in bewaring te geven.
Losse bons zijn ongeldig. De verkoper moet de bons afscheuren. Verboden bons
af te geven zonder daarvoor brood te ontvangen. Op deze kaart zijn verkrijgbaar
Wittebrood, Zoet Roggebrood, Bakkersbeschuit en Tarwebloem.
Uitsluitend ten gebruike van den houder en het gezin waartoe hij behoort.
Overtreding van de bepalingen der distributieregeling van brood, bloem en meel
en rogge is strafbaar volgens distributie-wet van 1916."
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 26e jaargang nr. 3 - 2014
