2^fiaar
Nederland 1914-1916
Wieringen en de oorlog
in 1914
B.C.
Zijn paspoorten tellen dan ook
vele stempels, doorgangsstempels
en toestemmingen. In 1916 had
het Nederlandse paspoort een
onhandig formaat, twee maal een
normaal vel papier. Dat was nog
niet groot genoeg voor de vele
stempels, er werd een blanco groot
vel aan vastgeplakt.
Een stempel KAISERUCH DEUT-
SCHEPASSSTELLE ARNHEIM werd
in november 1918 DEUTSCHE
PASSSTELLE ARNHEIM. Het woord
KAISERUCH was uit het stempel
verwijderd. Reizen bleef moeilijk.
Zonder voorafgaande toestemming
mocht je niet naar het buitenland.
Ook na de oorlog, in 1919, was er
een vergunning van de militaire
autoriteiten nodig om bijvoorbeeld
naar België te reizen. Ook voor het
reizen naar Duitsland was toestem
ming nodig van de geallieerde mili
taire autoriteiten. Dit was even een
tussensprong om te laten zien hoe
moeilijk het reizen in en na de oor
logstijd was.
Men liep niet over van vreugde
en enthousiasme over de mobilisa
tie. Het land bereidde zich voor op
een verdedigingsoorlog, op de be
scherming van have en goed en de
handhaving van de neutraliteit.
Op 3 augustus maakten de kran
ten bekend dat burgers voor de
duur van de mobilisatie ook als vrij
willigers onder de wapenen kon
den komen voor een vergoeding
van f 80,-. Men ging er van uit dat
de oorlog met de kerstdagen toch
wel voorbij zou zijn. Overigens ver
liep de mobilisatie goed en zonder
incidenten. Dat was misschien ook
te danken aan het feit dat er een
tapverbod was ingesteld. Veel sol
daten bleven jaren lang van huis,
ook Wieringers.
Vaak verveelden
ze zich, omdat
er buiten koper
poetsen en da
gelijkse routine
weinig te doen
was. De grenzen
moesten wor
den bewaakt en
er werden kam
pen ingericht
voor gevluchte
Engelse solda
ten uit België en
gevluchte Bel
gen. Nederland
was als neutraal land verplicht on
derdanen van de oorlogvoerende
partijen te interneren. Goederen
die schaars waren gingen op de
bon. Er werden Nederlandse vis
sers- en koopvaardijschepen getor
pedeerd. Duitsland legde mijnen
en Engeland stond niet toe dat goe
deren via Nederland naar Duitsland
zouden gaan. In 1917 was er een
onbeperkte onderzeebootoorlog.
De aanvoer van producten uit het
buitenland, zoals olie, koffie, cacao
en thee was nauwelijks mogelijk.
Kermis met een beetje
somber einde
Het was donderdag 30 juli: tijd
voor de Wieringer kermis. De Scha-
ger Courant van zaterdag 1 augus
tus beschrijft het als een vijf dagen
durend volksfeest dat duurde tot
dinsdag 4 augustus. De eerste dag
was het niet druk, maar op vrijdag
was er veel publiek. Er viel weer
veel te genieten. Op het land van
Jb. Bruul was vier avonden lang
een paardenspel te zien. In de
boomgaard van P. Dekker stond de
schouwburgtent, ook daar werden
vier voorstellingen gegeven. Op
het schoolplein was een stoom-
zweefmolen neergezet en op het
marktplein een luchtschommel.
Een draaimolen was er ook, op het
Kerkplein. Natuurlijk waren er ook
schiettenten, een waarzegster en
ook was er veel te koop: snoep,
oliebollen, zuurwaren, ijs, vis en
fruit.
De plaatselijke horeca liet zich
zeker niet onbetuigd. Optredens in
de bovenzaal van Koorn en in Auro
ra, waar het gezelschap Boesnach
uit Rotterdam optrad. Er staat nog
bij dat de tango, gedanst door de
zusters Boesnach, erg in de smaak
viel.
Onder het artikel over de ker
mis staat nog:
"Melden wij in bovenstaande
dat de kermis zich alhier goed liet
aanzien: veel vermaak en veel
animo, thans is door den algemee-
nen oproep der dienstplichtigen de
rechte stemming verdwenen. Er
heerscht algemeen onrust. Ook de
handel ondervindt al de gevolgen
van den toestand. Laatstleden vrij
dag zijn alikreukels te Van Ewijck-
sluis geweigerd, daar de treinen
geen goederen ter vervoer aanne
men."
Vu peur Ie voyage
a es <yc< za/' f f V<_-
«pür ia Lüüte de:
SU./C£V.a^.1.V.£..191 9
O t
>y
Geldig om naar Brussel te reizen en terug via Essen,
geldig acht dagen.
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 26e jaargang nr. 3 - 2014
