V'-\>
Door Eendracht tot
Vooruitgang
de jaren veertig wordt het vissen
met een gemotoriseerd vaartuig
als noodzakelijk gezien.
De D.E.T.V. had een belangrijke
rol als tussenpersoon tussen de
visser en de klant, het stelde de
prijzen voor de mosselen vast maar
de landbouwers vonden de mosse
len te duur en daarnaast werd de
pachtprijs van de gronden voor de
visser te hoog. De vissers zijn on
derling niet eens. De ene vissers
probeert de vlieg van de ander af
te vangen en verkoopt aan Duitse
handelaren en bedrijven. Andere
vissers zijn inventief en zoeken
naar andere visvangsten als aal-
zeilen. Dit is vooral geschikt voor
de kleine vaartuigen die door de
slechte handel anders gedoemd
zijn tot werkeloosheid. Maar ook
de aal (paling) vangst liep snel te
rug, de wierwaarden waar de aal
in voorkwam verdwenen en het
IJsselmeer raakte overbevist. Door
de aanleg van de Afsluitdijk nam
de instroom van glasaal af en later
kwamen de aalscholvers, die nu in
groten getale zijn vertegenwoor
digd en een geduchte concurrent
van de visser is geworden.
Een van de eerste mosselbedrij-
ven die omvallen, zijn in 1918 van
P. Kaan Cz in de Nieuwstraat en de
firma Gorter in Den Oever. Tijdens
een boelhuis op het erf bij het pak
huis gaat de hele inventaris van het
bedrijf van P. Kaan Cz. van de hand.
Het zijn lange tafels, banken, lesse
naar, bascule met gewichten, hou
den bakjes, manden, schoppen,
lantaarns, emmers en karren. Eind
1919 volgt de gebr. De Bruin en Jb.
Keulen met een publieke verkoping
in het pakhuis van de gebroeders
Kaan op de Haukes. En zo volgen er
meerderen.
De vooruitgang in de visserij
was niet meer te stoppen en vroeg
om een krachtige partij. Vissersver
eniging D.E.T.V. (Door Eendracht tot
Vooruitgang), opgericht in 1917 is
een coöperatieve vereniging van
de Wieringer vissers. Daarvoor was
het de vereniging Zuiderzeevissers
die opkwam voor de vissers maar
omdat deze geen rechtspersoon
was en daardoor bepaalde za
ken niet kon afhandelen werd de
D.E.T.V. opgericht. Het hield zich
bezig met onder andere de motori
sering, afsluiting van de Zuiderzee,
innovaties, aanvragen Zuiderzees-
teunwet, bouw van de afslagen in
1949 en 1993, overname van het
Vissersfonds die de havens van Den
Oever en de Haukes beheerden en
gaf steun aan weduwen en wezen
van overleden vissers.
Eind jaren twintig is het prak
tisch gedaan met het mosselvissen,
de Waddenzee is leeggevist en al
snel liggen de schepen voorde kant.
Er wordt bijna niets meer gevangen
voor eendenvoer of bemesting al
leen nog voor consumptie. Het
zijn ook de jaren dat de Zuiderzee-
werkzaamheden beginnen. Maar
de mosselvissers hebben geen
recht op de Zuiderzeesteunwet, zij
visten namelijk in de Noorderlijke
Zuiderzee wat later de Wadden
zee is gaan heten. Het jaar 1933 is
een dramatisch jaar, er is vanaf dat
jaar eveneens geen aanvoer meer
geweest van wiergras. Het einde
van een belangrijke industrie voor
Wieringen. In 1934 wordt er een
Commissie voor mosselvisserij en
handel in gesteld. Maar men blijft
positief, Den Oever wordt gezien
als het industriecentrum van Wie-
ringen. Gelegen aan de Afsluitdijk
en in de toekomst wellicht het cen
trale punt voor een spoorweg. Het
heeft de vreemdeling iets te bieden
en wordt daardoor opgenomen in
de seizoenplaatsenregeling in ver
band met de winkelsluitingswet.
De winkeleigenaren krijgen een
ruimere keuze in hun openstelling.
Maar als snel wordt de vraag ge
steld waar blijven de toeristen? De
eigenaar van het toenmalige Ho
tel de Haan in Den Oever mag zijn
pand niet zuidelijker, richting de
snelweg bouwen, wat van begin af
aan de voorkeur had, vanwege de
aanleg van de nieuwe snelweg de
E10, nu A7. Den Oever werd 'ver
stopt' en de toeristen gingen door.
Toch blijft Wieringen en vooral Den
Oever zich inzetten voor nieuwe
ontwikkelingen in de visserij. Er ko
men nieuwe bedrijven, innovaties
en ontwikkelingen, de bedrijven
zien hun kansen al gaat niet alles
van een leien dakje.
Historische Vereniging Wieringen "Op de Höögte" 26e jaargang nr. 2 - 2014
- 26 -
