Eerste Besteldienst
Wieringen- Friesland
Dirk Doves en Siemen Wagemaker op de Landbouwtentoonstelling in 1930.
Het pluimvee verhandelde Dirk op de markt.
aanvragen uit een andere hoek.
In het kader van gezinshereniging
komt het verzoek van Drentse ar
beidsmigranten, in dienst van de
Zuiderzeewerken, om hun vrou
wen en kinderen op te halen uit
het Drentse veengebied.
"Het was een lange en indruk
wekkende reis naar het Drentse
platteland", vertelt dochter Lies
Peters-Doves. "De heenreis werd
over twee dagen verdeeld. In 't
Harde vond de overnachting plaats
bij een oud Wieringer die in dienst
was van defensie. En zoals het nu
is, was het toen ook: een Wierin
ger laat een Wieringer niet voor de
deur staan. De terugreis werd in
één dag ondernomen, 's Morgens
bij het krieken van de dag vertrok
vader vanaf zijn logeeradres naar
het migrantengezin. Daar aange
komen werd de boedel ingeladen
en wanneer het gezin een plaats
je had veroverd in de vrachtauto
werd koers gezet richting Wierin-
gen. Vader was diep onder de in
druk van de bittere armoede die
heerste op het Drentse platteland.
De huisvesting was daar meer dan
slecht. Veel gezinnen woonden in
een plaggenhut zonder de nood
zakelijke voorzieningen, waardoor
het voor hen onmogelijk was om
de juiste hygiëne in acht te ne
men. Als vader thuis kwam, vroeg
moeder: "Dirk hoe was het?" "Mi
serabel, een hennehok mit kleine
kiendere", was zijn antwoord. De
eerste tijd voelden veel migranten
gezinnen zich niet thuis op Wierin-
gen. De integratie met de lokale
bevolking verliep traag, dit had
te maken met het cultuurverschil
tussen de beide bevolkingsgroe
pen. Elke groep sprak zijn eigen
dialect, daardoor verliep de com
municatie uiterst moeizaam. Voor
de malligheid noem ik mijn vader
weieens de eerste "sociaalwerker"
op Wieringen, omdat de migranten
dikwijls bij hem aanklopten met
vragen over alledaagse dingen. Na
verloop van tijd vonden de nieuw
komers hun weg op Wieringen en
werden zij een met de Wieringse
bevolking".
In 1933 wanneer de Afsluitdijk
is geopend, nemen de bedrijfsacti
viteiten van het vrachtbedrijf toe,
maar in de kruidenierszaak ver
loopt het tij.
De Zuiderzeewerken geven een
impuls aan de plaatselijke midden
stand op Wieringen. Deze ontwik
keling ontsnapt niet aan de aan
dacht van het grootwinkelbedrijf
uit Zaandam. In 1930 opent Albert
Heijn een filiaal in de Hoofdstraat,
wat de nekslag betekent voor vele
kleine kruidenierswinkeltjes op het
voormalige eiland. Ook de familie
Doves ziet de omzet van de winkel
fors teruglopen. Een deel van hun
inkomensderving wordt opgevan
gen door de opening van de bio
scoop in 1933. Op de hoek van de
straat die leidt naar het nieuwe ver
maak bevindt zich de buitenmuur
van het pand van Dirk en Elisabeth.
De directie van de bioscoop, de fa
milie De Haan, wil aankondigings
borden van de verwachte films
bevestigen aan de buitenmuur van
het winkelpand. Als tegenprestatie
mag de familie Doves de snoepver-
koop voor hun rekening nemen in
de bioscoop. Een aanbod dat zij
niet afslaan. Tijdens elke filmvoor
stelling stallen Dirk en Elisabeth
hun zoetwaren uit op een tafel in
de foyer. In de pauze vinden de
versnaperingen gretig aftrek bij de
bezoekers van het theater.
Na de voltooiing van de Afsluit
dijk verdeelt Doves de bedrijfsac
tiviteiten van zijn expeditiebedrijf
over Noord-Holland en Friesland.
In beide provincies rijdt de vracht-
dienst drie dagen per week. De
naam van Eerste Wieringer Vracht-
dienst wordt veranderd in Eerste
Besteldienst Wieringen- Friesland.
De besteldienst rijdt volgens een
vaste route: Harlingen, Franeker,
Leeuwarden, Groningen, Sneek en
Bolsward. De meeste fabrikanten
beschikken niet over een eigen
vrachtdienst. Zij zijn voor de distri
butie van hun producten afhanke
lijk van particuliere vrachtdiensten.
Bedrijven als Koopmans, Friesche
Vlag, Snoepfabriek Smeding, van
Baaien Koffie en Thee en Taanolie-
fabriek De Vries behoren tot de
klantenkring van de Eerste Bestel
dienst Wieringen- Friesland. Eind
jaren'30 wordt het wagenpark van
Dirk Doves vernieuwd met twee
Dodge Studebakers.
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 25e jaargang nr. 4 - 2013
