Hr. Ms. Tjerk Hiddes
gedetacheerd
bij de Britse Oostelijke
Vloot
Aanval op Madagaskar
Fremantle,
West Australië
Ontruiming van Timor
1942
Torpedo explosie, Victoria
Quay, Fremantle
- 17 -
Op 14 mei stond er een oude
visserman op de brug bij de slui
zen in Den Oever, toen de Hr. Ms.
Gruno van het IJsselmeer via de
Waddenzee naar Engeland kon
vluchten. De visserman zag dat er
een Wieringer jongen (Simon) aan
boord was en vertelde het rond. Zo
doende wist de familie van Simon
dat hun zoon was ontsnapt met
het schip. (Dit was ook het laatste
wat er ooit van Simon Halfweeg op
Wieringen is gezien). Ze konden
de Waddenzee oversteken omdat
hij daar heel goed bekend was en
het schip veilig weg kon loodsen.
De ontsnapping verliep met succes
en op 15 mei meerde de Gruno af
in Harwich. Gedurende de oorlog
diende ze onder de British Operati
onal Command, een onderdeel van
de Thames Local Defence Flotilla
om de Theemsmonding te bescher
men.
Hr. Ms. Tjerk Hiddes
Simon wordt dan overgeplaatst
op de Hr. Ms. Tjerk Hiddes, een
torpedobootjager van de Engelse
N-klasse en verbleef vanaf de in-
dienststelling bij de Koninklijke
Marine in Engeland op 6 mei 1942
tot zijn afmonstering in 1946 te
Fremantle, West Australië. In de
twee jaren dat Simon in Engeland
was, 1940-1942, leerde hij zichzelf
Engels te verstaan en te spreken.
Dat deed hij door een Nederlands
Engels woordenboek aan te schaf
fen en de kranten te lezen. Hij trad
op de voorgrond als woordvoerder
Hr. Ms. Tjerk Hiddes
voor zijn scheepsmaten voor wat
betreft hun inburgering bij de Brit
ten. Simon bracht de helft van zijn
leven in Australië door, maar hij
heeft nooit formeel les in de En
gelse taal gehad.
De Tjerk Hiddes werd op de
werf van Wm Denny Bros, Dun-
barton, Schotland te water gelaten
op 25 juni 1941 en op 6 mei 1942
bij de Koninklijke Marine in dienst
gesteld. Hoewel het altijd de be
doeling was dat ze in het Verre
Oosten dienst zou doen, werd ze
in augustus 1942 aanvankelijk in
gedeeld bij Force B, Britse Ooste
lijke Vloot gestationeerd in Kilindi,
Kenia, Oost Afrika. De Tjerk Hiddes
waarop Simon dienst deed heeft
Engeland in 1945 nog bezocht, het
is niet te geloven maar net in die
tijd lag Simon in het ziekenhuis in
Perth vanwege ernstige rugklach
ten. Zo liep hij de kans mis om zijn
vaderland te bezoeken.
Er werd een vloot samenge
steld bestaande uit het vliegdek-
schip HMS Illustrious, de kruiser
HMS Birmingham en de Neder
landse torpedobootjagers, Hr. Ms.
Tjerk Hiddes, Hr. Ms. Van Galen en
de lichte kruiser Hr. Ms. Jacob van
Heemskerk met nog een torpedo
bootjager. Deze eenheid verliet Ki-
lindini op 6 september 1942 voor
een aanval op Madagaskar (Ope
ratie Stream). Het eskader zette
samen met nog andere oorlogsbo
dems de aanval in. Een ultimatum
werd op de achttiende gestuurd,
waarna de Vichy Fransen zich spoe
dig overgaven.
De marine van de Verenigde
Staten vroeg om versterking van de
Zevende Vloot in Fremantle met de
torpedobootjagers Tjerk Hiddes,
Van Galen en de lichte kruiser Ja
cob van Heemskerk van de Tromp-
klasse. Op 11 oktober zetten deze
schepen koers van Kilindini naar
Fremantle. Daar aangekomen op
25 oktober werden ze ingedeeld
bij de Task Force 71.4 en kwamen
zodoende onder commando van
de United States Navy. Binnen en
kele weken na aankomst van de
Tjerk Hiddes in Fremantle in 1942
ontmoet Simon Halfweeg, Pauline
Quinlan, zijn latere vrouw. De taal
was daarvoor helemaal geen be
lemmering.
Er werden in december 1942
met succes drie tochten met de
Tjerk Hiddes vanuit Darwin ge
maakt naar door het Japan bezette
Timor, waar 950 Nederlandse en
Australische militairen geëvacu
eerd werden.
Terug gekomen in Darwin van de
laatste tocht naar Timor op 19 de
cember 1942, gaat de Tjerk Hiddes
door naar Fremantle en komt daar
op kerstavond aan. Daar wordt af
gemeerd bij Loods A, Victoria Quay
voor een hoognodige onderhouds
beurt. In de afgelopen drie weken
zijn 7000 mijlen, (ongeveer 13.000
kilometer) afgelegd. Leden van de
bemanning en arbeiders van de
State Engineering Works namen de
torpedo's onderhanden. De lucht
druk in de reservoirs van de torpe
do's was door het hete weer toe-
Historische Vereniging Wieringen "Op de Hoogte" 25e jaargang nr. 4 - 2013
