V
AN OUD NAAR NIEUW LAND
door Tiny Hoogschagen-Metselaar
Nadat de polder Wieringermeer in 1930 was drooggevallen, lag een areaal van 20.000 ha Zuider
zeebodem gereed om te worden omgevormd tot een modern landbouwgebied. Van 1934 tot en met
1941 werd het nieuwe land in cultuur genomen. De uitgifte gebeurde via de overheid. Jonge boeren
uit alle delen van het land solliciteerden naar een boerderij in de Wieringermeer. Een aantal van hen
was afkomstig van Wieringen.
Het begin
Op de voorjaarsvergadering van de Landbouw in
Hollands Noorderkwartier in mei 1938, maakt ir.
S. Smeding, directeur van de Wieringermeer, be
kend dat ongeveer 1000 ha cultuurgrond als los
land is verhuurd. Een aantal kavels en perceel
tjes, voornamelijk gelegen aan de polderrand, is
verhuurd aan landbouwers uit het aangrenzende
oude land. Een aaneengesloten complex van 340
hectare is verhuurd aan gemeentebesturen van
Twisk, Opperdoes, Medemblik en Wervershoof
voor onderverhuur aan daar wonende tuinders.
Meerdere gemeentebesturen uit de naaste omge
ving zullen op deze wijze nog aan enige cultuur
grond worden geholpen. Op de raadsvergadering
van Wieringen in februari 1939 bespreken raads
leden dat in de gemeente circa 1800 ha cultuur
grond beschikbaar is en dat hieraan de laatste
jaren een aanzienlijk deel onttrokken is door de
aanleg van een 13 kilometer lange verkeersweg,
door de uitvoering van defensiewerken. Aange
nomen mag worden dat in totaal 250 hectare cul
tuurgrond aan de Wieringer agrariërs is onttrok
ken. Dat aan een aantal gemeenten, grenzend
aan de ingepolderde Wieringermeer, zogenaamd
los land is toegewezen aan de inwoners van die
gemeenten. Dat dit van zeer grote betekenis zal
zijn voor de Wieringer boeren, in verband waar
mede spreker verzoekt bij de daartoe bevoegde
overheidsinstanties stappen te doen, dat alsnog
voor de gemeente Wieringen een voldoende hoe
veelheid los land wordt ter beschikking gesteld
om in pacht uit te geven aan Wieringer boeren.
Volgende spreker merkt op dat men in Den Haag
dit niet zal accepteren want er is niet meer dan
10 hectare onttrokken in plaats van 250 hectare
en dit maakt een groot verschil. Alleen de Beton
weg is onttrokken, de Spoorweg is weer helemaal
verhuurd.
Raadsvergadering april 1939. Spreker verzoekt
aan te dringen bij de regering dat de Wieringer
boeren voorkeur hebben bij het huren van los
land en het pachten van boerderijen in de Wie-
ringermeerpolder. Door het verlies van het zee
gras zien ook vele boeren op Wieringen zich een
belangrijke bron van inkomsten ontnomen. Im
mers, velen hadden een gemengd bedrijf en kon
den met weinig land en een perceel dijk waarop
zeegras werd gedroogd, ruim in hun onderhoud
voorzien. Ook voor anderen vormde het zeegras
rijden een bron van inkomsten. Alles is nu ver
dwenen en de betrokken boeren zijn met hun
bedrijven lam geslagen. Waar hier dus wederom
door de afsluiting van de Zuiderzee een deel van
hun inkomen ontnomen is, zouden Wieringer
boeren recht hebben om in de eerste plaats in
aanmerking te komen bij huren van los land in
de Wieringermeer en het daar pachten van een
boerderij. In september 1939 wordt in de raads
vergadering melding gemaakt dat het losse land
dat in de Wieringermeer langs Wieringen ligt, al
lemaal in gebruik is bij Wieringers.
Pachters van een boerderij op het nieuwe land
worden:
P. R. Smid
- kavel E77 Klieverweg 25 Slootdorp
J. Bakker
- kavel E73 Wieringerrandweg 10 Slootdorp
N. Lont Kzn.
- kavel G50 Industrieweg 13 Middenmeer
N. Lont Dzn.
- kavel LI 3 Oosterkwelweg 18, Wieringerwerf
J. Lont Dzn.
- kavel E35 Schelpenbolweg 31 Slootdorp
De onderwaterzetting
Toen de jonge polder zich tot één van de mooiste
en beste bouwpolders van ons land had ontwik
keld, werd op 17 april 1945 door de bezetter de
IJsselmeerdijlc opgeblazen. Dit gebeurde achttien
dagen voor de capitulatie van Duitsland. De be
volking werd slechts enkele uren voor de inun
datie gewaarschuwd in opdracht van de Duitse
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 25e jaargang nr. 2 - 2013
