«BESPREKING
- 77 -
door Jan Bremer
DRIFTIG VAN SPRAAK, LEVENDIG VAN
Herinneringen van marineofficier D.H. Kolff (1761-1835) bezorgd door Vincent A.J. Klooster en
Dirk H.A. KolffLinschoten-Vereeniging. Uitgever:Walburg Pers, Zutphen, 2011.
Driftig van Spraak,
Levendig van Gang
De uitgave van dit boek
door de Linschoten-
Vereeniging is in gang
gezet door de histori
cus V.A.J. Klooster uit
Den Haag. Hij onder
kende het belang van
een in een familiear
chief aanwezig manus
cript van de zeeofficier
Dirk Hendrik Kolff
(1761-1835) en bracht
dit onder de aandacht
van een (ver) familielid
Dirk Kolff.
'Een uitgave van de geannoteerde tekst door
Klooster en D.A.H. Kolff, voorafgegaan door
een inleiding van Kolff is het prachtige resultaat,
nog versterkt door de illustraties, bijeengebracht
door Klooster', aldus de Leidse emeritus hoogle
raar zeegeschiedenis Jaap R. Bruijn in zijn woord
vooraf in dit boek.
Inderdaad, een prachtig boek over een zeeofficier
in de roerige "Franse tijd", die zijn herinneringen
op een levendige wijze beschreven heeft. Vooral
de bladzijden over de muiterijen op de Utrecht
(1795-1798) en de overgave van de Bataafse
Vloot bij Den Helder tijdens de invasie van de
Engelsen (en Russen) in 1799, zijn buitengewoon
boeiend. Dirk Hendrik Kolff werd op 24 septem
ber 1761 geboren als zoon van een dominee in
Amersfoort. Vader Lambertus was getrouwd met
Hermina Johanna Methorst, dochter van Nico-
laas Methorst (1698-1748) die vele jaren sche
pen, raad en burgemeester van Amersfoort was.
De welgestelde Nicolaas Methorst was een vurig
Oranjeklant. Terwijl Dirk Hendriks oudste broer
Nicolaas Christiaan (1750-1821) in de voetspo
ren van zijn grootvader Nicolaas Methorst trad,
werd Dirk Hendrik (in 1799) adelborst bij de
Admiraliteit van Amsterdam.
In 1782 maakte hij zijn eerste zeereis onder kapi
tein Jacob Pieter van Braam (1737-1803) op het
marinevaartuig 't Loo (250 koppen).
Een jaar later stapte Van Braam, een uitstekend
zeeofficier, die zijn sporen vooral 'in de Oost'
verdiend had en ten slotte (in 1792) viceadmi-
raal werd, met zijn hele bemanning over op het
nieuwe linieschip 'Utrecht" (450 koppen).
Tijdens de Vierde Engelse Oorlog (1780-1784)
vertrok Dirk Kolff onder Van Braam naar de
Oost om daar de Engelsen in de Indische wa
teren te bestrijden. Maar de vrede met de Brit
ten was al gesloten voordat het Hollandse eska
der daar arriveerde. Als jong officier genoot Dirk
Kolff van de egards die ook hem ten deel vielen
in de Europees-Aziatische samenleving. Op het
eiland Ceylon, ooit
'in bezit' van de Ver
enigde Oost Indische
Compagnie, genoot hij
van de jacht. Hij geeft
kleurige beschrijvingen
van het landschap en
de inlandse bevolking,
maar geeft weinig blijk
van de belangstelling
voor oorlogsperikelen
en politieke ontwikke
lingen.
Dirk Hendrik Kolff
(1761-1835)
Over zijn huwelijk met Margrieta Maria van
Braam (1764-1800), dochter van de (Oranjege
zinde) zeeofficier Willem van Braam, schreef hij
al helemaal niet. Wel was hij zo eerlijk te beken
nen dat hij in begin 1798, hij was juist een jaar
eerder bevorderd tot kapitein-ter-zee, tijdens een
diner bij de Agent (minister) van Marine zich
liet vleien met zijn dapper gedrag in de slag bij
Kamperduin (1797). Ook vermeldt hij eerlijk
hoe hij te maken kreeg met muiterijen op zijn
schip Utrecht en nog erger, betrokken raakte bij
de overgave (aan de Engelsen) van de vloot bij
Den Helder in 1799.
De overtuigend Oranjegezinde vlootbemanning
weigerde te strijden tegen de Erfprins op de En
gelse landingsvloot.*) Kolff snapte kennelijk niet
echt dat de Fransgezinde regering in Den Haag
voor zijn houding geen begrip zou hebben.
D.H. Kolff (1761-1835)
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 24e jaargang nr. 3 - 2012
