OESPRAAK BIJ DE OPENING VAN HET BEZOEKERSGEDEELTE VAN HET
WlERINGER EILANDMUSEUM JAN LONT OP ZATERDAG 31 MAART 2012
- 57 -
Door Kees van der Sluijs
Dames en heren,
Toen in januari 1979 aan de Elft de sloopkogel tegen de voormalige villa Wiron sloeg, leek nog maar
weinig als herinnering over te blijven aan de burgemeestersfamilie Kolff dan misschien alleen de
naam van de Burgemeester Kolff-singel. En zelfs toen zal die naam de jongste generatie al weinig
meer hebben gezegdDe familie was immers al bijna 18 jaar van Wieringen
En misschien moet je daar ook wel niet over
dreven sentimenteel over doen. Mensen gaan en
mensen komen., in leven en in dood. Maar jam
mer was het wel. Want had men in 1960 - het jaar
voor de verhuizing van de gepensioneerde bur
gemeester en zijn vrouw naar Zutphen - als het
ware een stolp over de villa gezet, dan zou men
vandaag een bijzondere museumwoning hebben
aangetroffen.
De inrichting van het overvolle huis was een won
derlijke ratjetoe van neostijlen., replica-kitschy
veel glimmend koperwerk., jachttrofeeën., etno
logische voorwerpen en wapens uit Indië, maar
ook het mooiste antiek uit eerdere familiegene
raties., waarvan sommige leden uit hun goud-
vergulde lijsten op je neerkeken. Opmerkelijke
voorouders hadden er tussen gezeten., zoals ma
rinecommandant Dirk Hendrik Kolff, die zich
toevalligerwijs in de Vlieter ten noordoosten van
Wieringen in 1799 met de rest van het eskader
had moeten overgeven aan de Engelsen, Indische
suikerfabrikanten en de lang bebaarde schoon
vader van burgemeester Kolff Jr., die tijdens de
Atjeh-oorlog zijn weinig zachtzinnige sporen in
het Indisch Leger had verdiend, wat hem de bij
naam 'de duivel van Atjeh' opleverde, en later 17
jaar lang commandant van het Koninklijk Tehuis
voor Oud-Militairen Bronbeek was.
Met weinig gevoel voor inrichting had alles in de
villa zijn krappe plaats gekregen. Kunsthistorici
en stylisten zouden er van hebben gegruwd, maar
gefascineerd had het wel. Gottfried VanHeurn,
een tantezegger van de vrouw van burgemeester
Kolff Jr., schreef mij in 2000 vanuit zijn woon
plaats Miami: "Het was een groot en comfortabel
huis. Vol uiterst nauwkeurig onderhouden antiek
meubilair, wandkleden, klokken, curiosa en me
morabilia. Haast een museum, vrij uitzonderlijk."
En enige tijd geleden vertelde Jup de Groot, de
zoon van de toenmalige huisarts mij:
"Ik weet nog hoe je door de hal naar de zoge
naamde herenkamer liep, waarvan de wanden
waren behangen met de zeker in kinderogen
wonderlijkste zaken en op de vloer het vel met de
kop van een beer lag. De meegenomen wapens
uit Indië rinkelden zachtjes als je de deur van de
kamer opendeed." Ook voor de inmiddels 92-ja-
rige Truus Bosker en ongetwijfeld vele andere
Wieringer kinderen van toen, was het met recht
een feestje als ze voor een verjaardagspartijtje in
de villa werd uitgenodigd waar zoveel on-Wie-
ringse zaken te zien waren, zo liet ze me weten.
Aan de ene kant inderdaad on-Wierings, maar
aan de andere kant getuigden in de herenkamer
de souvenirs van kroonprins Wilhelm van de be
wogen periode van diens Wieringer asielverblijf.
En in de hal hingen de grote fotoschilderijen van
onder andere het dichten van het gat in de Vlieter
als herinnering aan de lange periode van de Zui
derzeewerken die hierop volgde. Zo on-Wierings
als hun woning overwegend was, zo Wierings was
de familie zelf geworden door haar jarenlange
verbondenheid met het voormalige eiland in
bijzondere tijden tijdens een groot deel van de
20ste eeuw.
Over hun eigen nagedachtenis en die van hun fa
milie na hun overlijden hadden de kinderen Kolff
niet de geringste illusies. Het robuuste graf van
hun grootouders, afgezet met zware sierkettin-
gen, dat in de schaduw van de toren van de Hip-
polytuskerk lag, hadden ze bewust voortijdig la
ten ruimen, omdat er na hen toch niemand meer
zou zijn, zo liet oudste dochter Nicolien Kolff
mij ooit weten. Aan de groeve had kroonprins
Wilhelm, gekleed in het uniform van de doods
kophuzaren, hun grootmoeder nog ondersteund
toen de kist van hun grootvader burgemeester
Kolff Sr., langzaam werd neergelaten. Hadden ze
toen maar geweten van de huidige Graven Com
missie van de Historische Vereniging, die zich
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 24e jaargang nr. 2 - 2012
