JAFKA IN DE POLDER
- 22 -
door Ruud Straatman
Een grafsteen op het kerkhof van Westerland (gemeente Wieringen). 'Hier rust ons geliefd zoontje en
broertje Ale. geb. 9 aug. 1947, overl. 10 aug. 1947. R. Metzlar. G. Metzlar-Rotgans. Jong gestorven,
vroeg bij God7
Ik werd op de steen gewezen door de zus van
Alle. Zo op het eerste gezicht een van de vele
jong gestorven baby's. Triest, maar niet echt
opzienbarend. Maar in dit geval is het wel een
héél bijzondere grafsteen. De steen is het enige
tastbare bewijs van het korte leven van Alle. Hij
werd geboren op een zaterdag in Wieringen en
overleed op de zondag erna in het ziekenhuis
van Alkmaar, een couveusekindje van net drie
pond. Vader Reinder wilde op maandag 11 au
gustus aangifte van overlijden doen op het ge
meentehuis van Alkmaar, maar dat kon volgens
de dienstdoende ambtenaar niet, omdat er nog
geen aangifte van geboorte was gedaan. Toen
Reinder vervolgens in Wieringen aangifte van ge
boorte wilde doen, kon dat niet, omdat de baby
al overleden was. Daar bleef het bij. Alle is nooit
geboren en niet overleden.
Reinder stuurde 11 augustus wel een telegram
aan zijn ouders in Friesland: 'Vrouw bevallen
kind overleden. Geertje goed. Reinder'. Moeder
Geertje heeft haar hele leven moeite gehad met
het idee dat zoontje Alle nooit ergens ingeschre
ven is. Zus Vola heeft later geprobeerd om Alle
alsnog in de boeken van de burgerlijke stand te
krijgen. Volgens de gemeente Wieringen waren er
alleen mogelijkheden als een van de ouders, de
dokter of de vroedvrouw nog in leven was ge
weest, maar die zijn allemaal al overleden. Het
enige document dat dus met naam en toenaam
verwijst naar Alle, is zijn grafsteen. Op zich ver
dient dat al het predicaat kafkaësk. Om het al
lemaal nog wat bizarder te maken is op de graf
steen zijn naam verkeerd gespeld door de steen
houwer: Ale in plaats van Alle. En op de website
zerken.nl zult u vergeefs zoeken naar Ale Met
zlar, want daarop staat de naam van de zerk ge
ïndiceerd op naam van Ale Metselaar*). De wer
kelijkheid is soms vreemder dan de verbeelding.
METZLAR
JDMG SE
kafkaësk kafkaiaans. Franz Kafka (1883-1924)
was een van de belangrijkste schrijvers van de
twintigste eeuw. Zijn werk heeft soms een nacht
merrieachtige, onheilspellende sfeer waarin de
bureaucratie en de onpersoonlijke maatschappij
steeds meer greep krijgen op het individu. Zijn
belangrijkste boeken zijn Het Slot en Het Proces.
(Bob Gorter)
Aanvullende informatie (met dank aan Gea
Klein-Hamming)
Vola Schaafstra Metzlar, de zus van Alle, heeft
het artikel aangedragen in Den Haag. Zij is daar
een dag per week vrijwilliger in het grote archief.
Het onderwerp kwam ter sprake tijdens een ge
sprekje met de club vrijwilligers. Ruud Straat
man heeft er toen een artikeltje van gemaakt
voor het blad Genealogie. Het overleden jongetje
Alle heeft een broer, Piet, die in de Wieringer-
meer woont en twee zussen, Vola en Annie. De
kinderen wisten toen van dit geheel niets af, er
werd niet over gesproken. Het jongetje is op de
Haukes, Wieringen geboren. Het adres van Vola
is: Ereprijsweg 18, 1508 CV Zaandam.
Op de website is de naam nu veranderd in Metzlar
Bovenstaand artikel is met toestemming van de schrijver Ruud Straatman overgenomen uit Genealogie,
tijdschrift voor familiegeschiedenis, nummer 2, juni 2011.
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 24e jaargang nr. 1 - 2012
